صفحه ١٧٥

فرهنگ غربى مبتنى است بر يك سلسله عناصر كه اولين عنصر اصلى و اساسى كه مى‌توان آن را ستون فقرات اين فرهنگ ناميد، گرايشى است به نام انسان مدارى يا انسان محورى. گرايش به اومانيسم يا هيومنيزم (Humanism ) در اروپا و در اواخر قرون وسطى توسط نويسندگان و ادباى معروف آن زمان، از جمله دانته ايتاليايى، مطرح شد و در حقيقت بازگشتى بود به عهد قبل از مسيحيّت: چنانكه مى‌دانيم مسيحيّت در شرق و در فلسطين متولد شد و قبل از اين كه از شرق به اروپا راه يابد، جامعه اروپا بت‌پرست بود و مهمترين امپراطورى آن زمان امپراطورى رم بود كه رم شرقى (تركيه فعلى) و رم غربى (ايتاليا) را در بر مى‌گرفت. اين مجموعه همگى، به استثناى يهوديان، بت‌پرست بودند. بعد از راه يافتن مسيحيّت به جامعه آنها و حاكميّت آن، تحريفهايى در مسيحيّت انجام گرفت و به شكلى عناصرى از بت‌پرستى در آن ادغام شد و جامعه اروپايى چنين مسيحيّتى را پذيرفت. نمونه آن تحريفات مسأله تثليث و سپس نصب مجسمه‌هاى حضرت مريم و مجسمه‌هاى فرشتگان در كليساهاست و لذا اين كليساها خيلى شبيه به همان بت‌خانه‌هاى قبلى است.
    پس مسيحيّت در دنياى غرب مسيحيّتى است تحريف شده كه جايگزين شرك شد و حكومت مبتنى بر آن در حقيقت يك حكومت دنيوى و فاقد ارزش‌هاى معنوى بود كه به نام مسيحيّت و به نام حكومت خدا و به نام دعوت به آسمان و ملكوت بر اروپا حاكم شد و جنايت‌هاى بسيارى تحت‌پوشش مسيحيّت وبا شعارهاى‌آسمان وملكوت اِعمال كردند؛تااين كه بتدريج مردم ازاين ظلمها وجنايت‌ها به تنگ آمدند وبه زندگى قبل از مسيحيّت بازگشتند.
    انديشه اومانيسم در حقيقت از بازگشت به انسان به جاى خدا، بازگشت به زمين به جاى آسمان و بازگشت به زندگى دنيا به جاى آخرت‌گرايى نشأت مى‌گيرد.
    اين جوهره تفكر اومانيستى است كه مى‌گويد انسان را جايگزين خدا كنيم. اين گرايش بتدريج با گسترش ادبيات رايج آن زمان و با تلاش نويسندگان پيشگامى همچون دانته، شاعر و نويسنده معروف ايتاليايى، در تمام كشورهاى مغرب زمين رواج پيدا كرد و به عنوان محورى كه داراى ابعاد و زواياى گوناگون بود مطرح شد. از اين رو، اومانيسم مادرِ گرايشهاى ديگرى است كه مجموعا فرهنگ غربى را تشكيل مى‌دهند. در اينجا وقتى مى‌گوييم فرهنگ غربى، منظور ما تنها نه غرب جغرافيايى است و نه حتى مردمانى كه در مغرب زمين زندگى مى‌كنند؛ زيرا در آن جا نيز كسانى هستند كه گرايشهاى ديگرى دارند. كسانى هستند كه گرايشهاى الهى