معارف بوک

آرى، لذّت عبادت و عشق به بندگى، آن ها را به سجده هاى طولانى دربرابر محبوب مطلق وادار مى ساخت و آثارش بر پیشانى آن ها مى نشست.
در پنجمین وصف آن ها مى فرماید: «هنگامى که نام خدا برده مى شد، اشک از چشمانشان فرو مى ریخت، آن قدر که گریبانشان تر مى گشت!»؛ (إِذَا ذُکِرَ اللهُ هَمَلَتْ(1) أَعْیُنُهُمْ حَتَّى تَبُلَّ جُیُوبَهُمْ).
گاه از عشق خدا و درد فراق اشک مى ریختند و گاه از خوف عقاب!
و در ششمین و آخرین وصف بار دیگر به چهره دیگرى از ایمان قوى وخوف و رجاى آن ها اشاره کرده، مى فرماید: «آن ها همچون درختى که در روز طوفانى، از شدت تندباد به خود مى لرزد، از خوف عقاب و عشق به ثواب مى لرزیدند!»؛ (وَ مَادُوا(2) کَمَا یَمِیدُ الشَّجَرُ یَوْمَ الرِّیحِ الْعَاصِفِ، خَوْفآ مِنَ الْعِقَابِ، وَرَجَاءً لِلثَّوَابِ!).
تشبیه به درخت که دربرابر تندباد لرزان مى شود، تشبیه جالبى است که امام (علیه السلام) دلیل آن را نیز بیان فرموده، که گاه از ترس عقاب و گاه به امید ثواب صورت مى گیرد. از یک چشم، اشک شوق دیدار پروردگار مى ریزند و از چشم دیگر، اشک خوف عقاب! و این است راه و رسم بندگان خالص و مخلص که در میان خوف و رجا، و بیم و امید در حرکت اند.

نکته ها
1. ولایت و عصمت اهل بیت (علیهم السلام)
از این بخش از خطبه، به خوبى روشن مى شود که امامان اهل بیت (علیهم السلام)، معصوم اند؛ چراکه امام (علیه السلام) با صراحت مى فرماید: «در همه چیز و در همه کار پیرو