صفحه ٣١٤

مُتَنَافِسُ(1) السُّبْقَةِ(2)، شَرِیفُ الْفُرْسَانِ).
سپس مى افزاید: «تصدیق و یقین، راه رسیدن به اسلام است و نشانه آن، اعمال صالح»؛ (التَّصْدِیقُ مِنْهَاجُهُ، وَ الصَّالِحَاتُ مَنَارُهُ).
سپس در آخرین جمله هاى این بخش، آنچه را که به صورت کلّى آمده بود، به صورت جزئى مشخص مى کند و مى فرماید: «پایان این مسابقه مرگ است ودنیا میدان تمرین، و قیامت میدان مسابقه، و بهشت جایزه آن است»؛ (وَالْمَوْتُ غَایَتُهُ، وَ الدُّنْیَا مِضْمارُهُ، وَ الْقِیَامَةُ حَلْبَتُهُ، وَالْجَنَّةُ سُبْقَتُهُ).
اگر در این جا سخنى از سوارکاران مسابقه دهنده به میان نیامده، به دلیل روشن بودن آن است.
زیرا آن ها جز مؤمنانى که داراى ایمان حقیقى هستند، نخواهند بود.
این تشبیه زیبا با بیان روشن ترى ـ و با کمى تفاوت ـ در خطبه 28 گذشت، که فرمود: «أَلا وَ إِنَّ الْیَوْمَ الْمِضْمَارَ، وَغَدآ السِّبَاقَ، وَالسَّبَقَةُ الْجَنَّةُ وَالْغَایَةُ النَّارُ؛ بدانید! امروز روز تمرین و آمادگى است و فردا روز مسابقه. جایزه برندگان بهشت وسرانجام (شوم) عقب ماندگان آتش دوزخ است».

نکته ها
1. جایگاه دنیا و آخرت در جهان بینى اسلامى

دنیا براى دنیاپرستان و آن ها که آخرت را علمآ و یا عملا انکار مى کنند، تمامِ