صفحه ١٦٦

روز معیّنى در پیش دارد، که از آن نمى تواند فراتر برود، مرگ به سرعت او را دنبال مى کند و به پیش مى راند و اجل او را به زور و برخلاف میلش به جدایى از دنیا وادار مى سازد. حال که چنین است، براى به دست آوردن عزّت وافتخارات (موهوم) سرودست نشکنید؛ و به زینت و نعمت هایش فریفته نشوید؛ و از رنج و ناراحتى هاى آن بى تابى نکنید! چراکه عزّت و افتخاراتش به زودى پایان مى گیرد؛ زینت و نعمت هایش زایل مى گردد و رنج وناراحتى هایش تمام مى شود (و در یک کلمه) دوران هرچیز سپرى مى گردد وهر موجود زنده اى به سوى فنا پیش مى رود!

شرح و تفسیر
به سرعت همه چیز دنیا پایان مى یابد

در این بخش از خطبه، امام (علیه السلام) بعد از حمد و ثناى الهى ـ که در بخش پیشین گذشت ـ مردم را با عباراتى بسیار مؤثّر و نافذ، به زهد در دنیا ترغیب مى کند وبى اعتبارى دنیا را در لابه لاى عباراتى لطیف و پویا مجسّم مى سازد. مى فرماید : «اى بندگان خدا! شما را به ترک این دنیایى که سرانجام شما را ترک مى گوید توصیه مى کنم، هر چند ترک آن را دوست نداشته باشید!»؛ (عِبَادَ اللهِ، أُوصِیکُمْ بِالرَّفْضِ(1) لِهذِهِ الدُّنْیَا التَّارِکَةِ لَکُمْ وَ إِنْ لَمْ تُحِبُّوا تَرْکَهَا).
چه دردناک است که انسان دنبال معشوقى بدود که او با تمام قدرت از وى فرار مى کند! امام (علیه السلام) مى فرماید: حال که دنیا چنین است شما هم آن را ترک کنید، هر چند برخلاف امیال و هوس هاى شما باشد؛ چراکه به مصداق آیه شریفه: