معارف بوک

شرح و تفسیر
نشانه هاى آخرالزّمان
در این بخش ـ که آخرین بخش این خطبه است ـ امام (علیه السلام) به وضع آخرالزّمان و به تعبیر دیگر زمان پرشوروشرّى که قبل از قیام حضرت مهدى (علیه السلام) فرامى رسد اشاره کرده، گاه ویژگى هاى مؤمنان را در آن زمان شرح مى دهد، و گاه وضع اسلام و احکام و قوانین اسلامى را.(1)
مى فرماید: «(آخرالزمان) زمانى است که هیچ کس از فتنه نجات نمى یابد، مگر مؤمنى که بى نام ونشان است! اگر حاضر باشد، شناخته نمى شود و اگر غایب شود، کسى سراغ او را نمى گیرد!»؛ (وَذلِکَ زَمَانٌ لا یَنْجُو فِیهِ إِلاَّ کُلُّ مُؤْمِنٍ نُوَمَةٍ، إِنْ شَهِدَ لَمْ یُعْرَفْ، وَ إِنْ غَابَ لَمْ یُفْتَقَدْ).
درست است که «نُوَمَه» از ریشه «نَوْم» به معناى شخص پرخواب است؛ ولى روشن است که در این جا کنایه از افراد گمنام و ناشناخته است؛ به خصوص این که امام (علیه السلام) در جمله هاى بعد همین توضیح را درباره آن ها بیان فرموده است.
بدیهى است در زمان هایى که فساد، جامعه را فرامى گیرد و مدیران و سردمداران اجتماع، افراد فاسد و آلوده هستند. افراد مؤمن و باشخصیّت، اگر چهره هاى شناخته شده اى باشند جبّاران آن ها را رها نمى کنند؛ یا باید تسلیمشان شوند و در ردیف کارگزاران آن ها قرار گیرند و یا در صورت مقاومت و امتناع، آن ها را از میان برمى دارند. بنابراین، صلاح کار افراد مؤمن و باشخصیّت در این است که گمنام و دور از شهرت زندگى کنند، تا کسى به سراغ آن ها نیاید.
در عین حال این گمنامى ظاهرى، چیزى از مقام آن ها نمى کاهد و نقش معنوى خود را در جامعه خواهند داشت؛ از این رو امام (علیه السلام) در ادامه سخن