صفحه ٥٥٠

است (در حالى که شما نه تنها انجام وظیفه نکرده اید بلکه خشم مولاى خود را فراهم ساخته اید).

شرح و تفسیر
باز هم سرزنش دنیاپرستان

در این بخش که آخرین بخش خطبه است، امام (علیه السلام) بار دیگر دنیاپرستان را مخاطب قرار داده و با سرزنش ها و ملامت هاى توأم با استدلال، براى بیدارساختن آن ها کوشش مى کند، نخست مى فرماید: «شما را چه شده که با تحصیل مقدار کمى از دنیا مسرور و خوشحال مى شوید ولى محروم شدن از مقدار زیادى از آخرت، هرگز شما را غمگین نمى کند؟ از دست رفتن مقدار ناچیزى از متاع دنیا شما را سخت پریشان مى سازد به گونه اى که آثار آن در چهره هایتان نمایان مى شود وبراى آنچه از دست داده اید بى تابى مى کنید، گویى این جا سراى اقامت همیشگى شماست و متاع دنیا همیشه براى شما باقى مى ماند»؛ (مَا بَالُکُمْ تَفْرَحُونَ بِالْیَسِیرِ مِنَ الدُّنْیَا تُدْرِکُونَهُ، وَلاَیَحْزُنُکُمُ الْکَثِیرُ مِنَ الآخِرَةِ تُحْرَمُونَهُ! وَیُقلِقُکُمُ الْیَسِیرُ مِنَ الدُّنْیَا یَفُوتُکُمْ،حَتَّى یَتَبَیَّنَ ذلِکَ فِی وُجُوهِکُمْ، وَقِلَّةِ صَبْرِکُمْ عَمَّا زُوِیَ(1) مِنْهَا عَنْکُمْ! کَأَنَّهَا دَارُ مُقَامِکُمْ، وَکَأَنَّ مَتَاعَهَا بَاقٍ عَلَیْکُمْ).
آرى! چنین است حال بسیارى از مردم دنیا که از دست رفتن امور معنوى سبب پریشانى آن ها نمى شود ولى کمترین ضرر مادى آن ها را سخت پریشان مى سازد، مثلاً اگر روزهاى متوالى نماز صبح آن ها قضا شود هیچ مایه نگرانى