معارف بوک

شرح و تفسیر
مرا رها کنید و به دنبال دیگرى بروید!
شارحان نهج البلاغه بحث هاى فراوانى درباره این خطبه کرده اند و بیشتر به اشکالاتى که مربوط به مسئله امامت است، پرداخته اند؛ حتّى بسیارى از آن ها شرح خطبه را رها کرده، مستقیمآ به سراغ پاسخ اشکالات رفته اند؛ ولى بهتر این است که ما نخست به تفسیر خطبه بپردازیم و در پایان به سراغ سؤال وجواب هایى که درباره این خطبه مطرح شده است، برویم.
امام (علیه السلام) دربرابر کسانى که دست بیعت به سوى او دراز کرده اند و از هر طرف هجوم آورده اند و گمانشان این بوده که امام (علیه السلام) نیز برنامه تبعیض هاى ناروا در تقسیم بیت المال و مقام ها و پست ها را انجام خواهد داد، مى فرماید: «مرا رها کنید و دیگرى را بطلبید!»؛ (دَعُونی وَ الْتَمِسُوا غَیْرِی).
سپس به بیان دلیل این مطلب پرداخته، مى فرماید: «چراکه ما به استقبال چیزى مى رویم که چهره ها و رنگ هاى گوناگونى دارد؛ و دل ها بر آن استوار و عقل ها بر آن ثابت نمى ماند! (چون قبول زمامدارى در این شرایط بسیار مشکل وطاقت فرساست)»؛ (فَإِنَّا مُسْتَقْبِلُونَ أَمْرآ لَهُ وُجُوهٌ وَ أَلْوَانٌ؛ لا تَقُومُ لَهُ الْقُلُوبُ، وَلاتَثْبُتُ عَلَیْهِ الْعُقُولُ).
اشاره به این که مردم براثر کارهاى نارواى خلفا ـ به خصوص عثمان ـ اتّحاد نخستین را از دست داده اند و هرکس براى خود نظرى دارد و آن را دنبال مى کند و بسیارى از آن ها همچون شکارچیان در هرجا دنبال شکارى از اموال و مقامات دنیا هستند و با این اختلاف و تشتّت، بازگرداندن مردم به وحدت عصر رسول الله (صلی الله علیه و آله) کار بسیار مشکل و پیچیده اى است و انتظارات آن ها حدّ و مرزى ندارد.
سپس در ادامه این سخن، دورنماى تاریک آینده را با واقع بینى دقیقى ترسیم