معارف بوک

1- سند خطبه: نویسنده مصادر نهج البلاغه معتقد است که آنچه در این جا آمده بخشى از خطبه مشهورى است که آغاز آن: «أَلْحَمْدُللهِ الْوَاحِدِ الأَحَدِ الْمُنْفَرِدِ...» بوده است که مرحوم کلینى در کتاب کافى بعد از آن که بخشى از این خطبه را درمورد توحید نقل کرده چنین مى گوید: «این خطبه از خطبه هاى مشهورى است که در میان مردم دست به دست مى گشت». (کافى، ج 1، باب جوامع التوحید، ص 134، ح 1). مرحوم صدوق نیز مى گوید: «به فرموده امام صادق (علیه السلام) این خطبه را امیرمؤمنان على (علیه السلام) هنگامى بیان کرد که مى خواست براى دومین بار مسلمانان را براى جنگ با معاویه آماده کند». (توحید صدوق، ص 41، ح 3). ابن عبدربّه مالکى نیز در کتاب عقد الفرید آن را در جلد چهارم، ص 163 با کمى تفاوت تحت عنوان «خطبته الغّراء» آورده است. نویسنده مصادر بعد از نقل مطالب بالا مى گوید: «مطابق روایت ابن عبدربّه سخنى از اهل بیت در این خطبه نیامده است؛ شاید دست امانتدارى! آن را حذف کرده، آن گونه که «خطبه شقشقیّه» را از کتاب عقد الفرید حذف کرده است؛ در حالى که ثابت کردیم «خطبه شقشقیّه» در عقد الفرید وجود داشته است. به هر حال، (بسیارى از) کسانى که این خطبه را نقل کرده اند قبل از سیّد رضى مى زیسته اند. (مصادر نهج البلاغه، ج 2، ص 181).