صفحه ٥٤٠

(بنابراین) آنچه را که خداوند بر شما واجب کرده است جزءِ خواسته هاى خویش قرار دهید و از او بخواهید که براى اداى حقوقى که از شما طلب کرده یارى تان کند و پیش از آن که به سوى مرگ فراخوانده شوید دعوت مرگ را به گوش هاى خویش برسانید (و آماده شوید).

شرح و تفسیر
شما را از دل بستگى به دنیا بر حذر مى دارم

امام (علیه السلام) در این بخش از خطبه، باز به سراغ نکوهش دنیا و دنیاپرستان مى رود و چنان زرق وبرق دنیا را تحقیر مى کند و عیوب آن را برمى شمرد که هر انسان عاقلى را بیدار مى سازد و به او نشان مى دهد که دنیاپرستى راه نجات نیست.
مخاطبان خویش را که مردم آن روز و امروز و تمام اعصار و قرون را شامل مى شود از زرق وبرق دنیا بر حذر مى دارد و مى فرماید: «شما را از دل بستگى به دنیا سخت بر حذر مى دارم که منزلگاهى است کوچ کردنى؛ و جاى اقامت نیست»؛ (وَأُحَذِّرُکُمُ الدُّنْیَا فَإِنَّهَا مَنْزِلُ قُلْعَةٍ، وَلَیْسَتْ بِدَارِ نُجْعَةٍ).
«قلعه» از ریشه «قلع» گرفته شده و به معناى اموال عاریتى و محلى است که انسان هر زمان باید از آن برخیزد.
و «نُجْعَة» عکس آن است و آن جایگاهى است که انسان خیر و برکت در آن یافته و قطعاً تصمیم به توقف در آن گرفته است؛ بنابراین مفهوم سخن مولا (علیه السلام) این است که دنیا به هر حال یک منزلگاه موقّتى است و ارزشى براى ماندن واقامت گزیدن ندارد، در ادامه سخن درواقع به دلایل این مطلب اشاره مى کند ومى افزاید: «دنیا خود را با مکر و نیرنگ آراسته و با زرق وبرق خود مردم را مى فریبد، سرایى است که در نظر صاحب اصلى اش بى مقدار است لذا حلالش را با حرام، و خیرش را با شرّ، و زندگى اش را با مرگ، و شیرینى اش را با تلخى، به