صفحه ٤٥٨

که داراى شاخه ها و فروع مختلفى است. ریشه و ساقه آن، پیغمبر اکرم، شاخ وبرگ هاى آن، فرزندان او، و میوه این درخت، هدایت مردم به سوى خداست.
در تعبیر دوم، خاندان نبوّت را به بارانداز و فرودگاهى تشبیه مى کند که رسالت، در آن ازسوى خدا نزول پیدا کرده است و در تعبیر سوم، خانه پیامبر (صلی الله علیه و آله) را مرکز رفت وآمد فرشتگان الهى مى شمرد و على و فرزندانش علیهم السلام کسانى هستند که در این خانه و خانواده پرورش یافته اند و طبعآ آثار و برکات وحى در آن ها پرتوافکن است.
واژه «ملائکه» در این جا ممکن است اشاره به فرشتگان وحى (جبرئیل وهمراهانش) باشد که بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نازل مى شدند؛ یا اشاره به معناى اعمّى باشد که سایر فرشتگانى را که به عنوان خدمت یا بشارت در این خانواده رفت وآمد داشته اند، شامل شود و در هر حال، منظور این نیست که فرشته وحى بر غیر پیامبر (صلی الله علیه و آله) نازل مى شده است.
تفاوت «شَجَرةُ النُّبوَّة» و «مَحَطُّ الرِّسَالَة» از این نظر است که پیامبر (صلی الله علیه و آله) داراى دو مقام بود: مقام نبوّت، که همان خبر دادن ازسوى خداست و مقام رسالت، که تبلیغ آن است.
یا به تعبیر دیگر: نبىّ، مأمور ابلاغ است و رسالت معمولا توأم با امامت ورهبرى و اجراست.
و منظور از «معادن علم» آن است که امامان اهل بیت علیهم السلام وارث علوم پیامبر (صلی الله علیه و آله) وحافظ کتاب و سنّت بودند. در شأن نزول آیه شریفه (وَ تَعِیِها أُذُنٌ وَاعِیَةٌ)؛ «گوش هاى شنوا آن را دریابد (و درک کند)»(1) در روایات متعدّدى که در منابع فراوانى از اهل سنّت نقل شده، آمده است که پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: «سَأَلْتُ رَبِّی