معارف بوک

مى فرماید: «اى بندگان خدا! بر نادانى هاى خود تکیه نکنید و تسلیم هوس هاى خویش نشوید!»؛ (عِبَادَ الله، لا تَرْکَنُوا إِلَى جَهَالَتِکُمْ، وَلا تَنْقَادُوا لِأَهْوَائِکُمْ).
سپس دلیل روشنى براى این دستور بیان مى کند و مى فرماید: «زیرا آن کس که در این مقام برآید (وتکیه بر جهالت و هوى وهوس ها کند) همچون کسى است که بر لب پرتگاهى که در شُرُف فروریختن مى باشد، قرار گرفته است»؛ (فَإِنَّ النَّازِلَ بِهذَا الْمَنْزِلِ نَازِلٌ بِشَفَا جُرُفٍ هَارٍ).(1)
«او بار هلاکت را بر دوش مى کشد و از جایى به جاى دیگر مى برد!»؛ (یَنْقُلُ الرَّدَى عَلَى ظَهْرِهُ مِنْ مَوْضِعٍ إِلَى مَوْضِعٍ).
«و براى توجیه آراى ناپخته و ضدّونقیض خویش، مطالب نامتناسب را به هم پیوند مى دهد!»؛ (لِرَأْیٍ یُحْدِثُهُ بَعْدَ رَأْیٍ؛ یُرِیدُ أَنْ یُلْصِقَ مَا لا یَلْتَصِقُ، وَ یُقَرِّبَ مَا لایَتَقَارَبُ!).
امام (علیه السلام) در این عبارات، با تشبیهات زیبا و رسایى که فرموده، یک حقیقت مهم را بیان مى کند و آن این که یکى از سرچشمه هاى گمراهى، تکیه کردن بر پندارهاى بى اساس و گمان هاى باطل و آراى فاسد و غیر مستدل است. این ها گاه ظاهر فریبنده اى دارد! همچون لب رودخانه ها، یا پرتگاه هایى که ظاهرش محکم، امّا زیر آن خالى شده است! افراد بى خبر، پاى بر آن مى نهند و ناگهان در درون رودخانه، یا قعر درّه سقوط مى کنند.
این ها با اصرار بر پندارهاى جاهلانه خود، همانند کسانى هستند که اسباب