صفحه ١١٧

زمان بخواهد مى فشارد، آن گونه که نتواند آب دهان را فرو برد)»؛ (وَ هُوَ لَهُ بِالمِرْصَادِ عَلَى مَجَازِ طَرِیقِهِ، وَ بِمَوْضعِ الشَّجَا(1) مِنْ مَسَاغِ(2) رِیقِهِ(3)).
این تعبیرات ممکن است اشاره به معاویه و لشکریان شام باشد؛ که مبادا فرصت خداوند به آن ها، سبب شکّ و تردید شما گردد و در حقّانیت خود، یا باطل بودن آن ها تردیدى به خود راه دهید و این، درواقع نوعى دلدارى به لشکریان امام (علیه السلام) است تا با توجّه به این حقیقت، روحیّه خود را از دست ندهند.
این احتمال نیز وجود دارد که منظور از ظالم، همان لشکر متمرّد و عصیانگر است و درواقع، تهدیدى است دربرابر آن ها که اگر چند صباحى خداوند به شما مهلت داده، از عذاب و مجازات او دربرابر عصیان و گردنکشى تان ایمن نباشید! ولى تفسیر اوّل، مناسب تر به نظر مى رسد.
به هر حال، این همان چیزى است که قرآن مجید بارها به آن اشاره کرده ومى فرماید: (وَ لا یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِى لَهُمْ خَیْرٌ لاَِنْفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِى لَهُمْ لِیَزْدَادُوَا إِثْماً وَ لَهُمْ عَذَابٌ مُهِینٌ)؛ «آن ها که کافر شدند، (و راه طغیان پیش گرفتند،) گمان نکنند مهلتى که به آنان مى دهیم، به سودشان است، ما به آنان مهلت مى دهیم فقط براى این که بر گناهان خود بیفزایند؛ و براى آن ها عذاب خوارکننده اى (آماده شده) است».(4)
و در جاى دیگر مى فرماید: (اِنَّ رَبَّکَ لَبِالْمِرْصَادِ)؛ «به یقین پروردگار تو در کمین (ستمگران) است».(5)