صفحه ٥٨٢

که انجام مى دهد زیرا اسبابش را فراهم نمى بیند. ازسوى دیگر نتایج اعمال، ماندگار است در حالى که اعمال از بین مى رود و این، دلیل برترى نتایج بر خود اعمال است.
و در همین باره، امام (علیه السلام) به نکته مهم دیگرى اشاره مى کند و مى افزاید: «همه چیز دنیا شنیدنش مهم تر از دیدن آن است در حالى که همه چیز آخرت، دیدنش از شنیدنش مهم تر است!»؛ (وَکُلُّ شَیْءٍ مِنَ الدُّنْیَا سَمَاعُهُ أَعْظَمُ مِنْ عِیَانِهِ، وَکُلُّ شَیْءٍ مِنَ الاْخِرَةِ عِیَانُهُ أَعْظَمُ مِنْ سَمَاعِهِ).
این یک واقعیت است که مواهب مادى همچون سراب است؛ از دور جلوه خاصى دارد ولى هنگامى که انسان به آن مى رسد مطلب ارزشمندى نمى یابد، قصرها و کاخ ها، ثروت ها و قدرت ها، لذات و خوشى ها همه دورنماى خوبى دارند ولى هنگامى که انسان به آن مى رسد و مشکلات آن را مى بیند گاه به شدت وحشت کرده و آرزو مى کندکه اى کاش هرگز به آن نرسیده بود.
این در حالى است که درباره نعمت هاى گسترده خداوند در قیامت مى خوانیم: «اَعْدَدْتُ لِعِبادِی مَا لا عَیْنٌ رأَتْ وَلا اُذُنٌ سَمِعَتْ وَلا خَطَرَ بِقَلْبِ بَشَرٍ؛ من براى بندگان خود نعمت هایى آماده کرده ام که هیچ چشمى ندیده و هیچ گوشى نشنیده و به فکر انسانى خطور نکرده است».(1) حتى گاه انسان لذاتى را در لحظات خاصى از مناجات با پروردگار و احساس قرب او در این دنیا مى چشد که با هیچ زبان و بیانى قابل توصیف نیست.
و در ادامه این سخن اضافه مى کند: «حال که چنین است مى بایست شنیدن (حقایق مربوط به آخرت از زبان پیامبران و اولیاى خدا)، شما را از دیدن (آن حقایق)، و خبر (هاى آنان) شما را از مشاهده حقایق پنهانى بى نیاز سازد»؛ (فَلْیَکْفِکُمْ مِنَ الْعِیَانِ السَّمَاعُ، وَمِنَ الْغَیْبِ الْخَبَرُ).