معارف بوک

به درون زمین خزیده اند؛ خانه وسیع و نورانى و پر از اهل و عیال را به گور تنگ و تاریک و ظلمانى، و خاموش و تنها مبدّل ساخته اند.
و در پایان این سخن مى فرماید: «آن ها (انسان ها) به سوى زمین بازمى گردند همان گونه که در آغاز از زمین جدا شدند این در حالى است که همگى پابرهنه وعریان اند!»؛ (فَجاءوُوها کَما فَارَقُوها حُفاةً عُراةً).(1)
این سخن اشاره به همان چیزى است که قرآن مجید بیان فرموده است: «(مِنْها خَلَقْناکُمْ وَفِیْها نُعِیْدُکُمْ وَمِنْها نُخْرِجُکُمْ تارَةً اُخْرَى)؛ ما شما را از آن [=زمین] آفریدیم و به آن بازمى گردانیم و بار دیگر (در قیامت) شما را از آن بیرون مى آوریم».(2)
آرى! همان گونه که آدم (علیه السلام) هنگامى که از خاک آفریده شد همچنین فرزندان او به هنگام تولّد پابرهنه و عریان اند به هنگام بازگشت به زمین نیز چنین خواهند بود واگر کفنى با خود مى برند این کفن، کفش و لباس محسوب نمى شود، به علاوه، به زودى مى پوسد و از میان مى رود و سرانجام انسان با تمام اموالى که گرد آورده و کاخ ها و باغ ها و مرکب ها و زینت ها و امکانات دیگر، وداع مى گوید وتهى دست و عریان و پابرهنه در گودال تنگ و تاریکى که نامش قبر است مى خزد. تنها چیزى که با خود مى برد اعمال اوست که گاه بزرگ ترین بلاى جان او مى شود همان گونه که امام (علیه السلام) مى فرماید: «آن ها از روى زمین با اعمال خویش به سوى حیات ابدى و سراى جاودانى کوچ کردند، آن گونه که خداوند متعال مى فرماید: «همان طورى که آفرینش را آغاز کردیم آن را بازمى گردانیم، این وعده اى است قطعى که به یقین آن را انجام مى دهیم!»؛ (قَدْ ظَعَنوُا عَنْهَا بِأَعْمالِهِمْ