معارف بوک

آرى! «(کُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ)؛ هر انسانى طعم مرگ را مى چشد»(1) «(کُلُّ مَنْ عَلَیْها فانٍ * وَیَبْقى وَجْهُ رَبِّکَ ذُو الْجَلالِ وَالْإِکْرامِ)؛ همه کسانى که روى آن [= زمین]» هستند فانى مى شوند * و تنها ذات صاحب جلال و گرامى پروردگارت باقى مى ماند».(2) و در هرچیز، انسان شک کند، در مرگ، جاى شکّ و تردید نیست: (وَاْعْبُدْ رَبَّکَ حَتَّى یَأْتِیَکَ الْیَقِیْنُ).(3)
و در ادامه سخن مى افزاید: «از کسانى که (پیش از شما در دنیا بودند و) مى گفتند: «چه کسى از ما نیرومندتر است؟» پند گیرید، (آرى) آن ها را به سوى قبرشان بردند در حالى که اختیارى از خود نداشتند و در درون قبرهایشان وارد ساختند در حالى که مهمان نبودند»؛ (وَاتَّعِظُوا فِیها بِالَّذِیْنَ قالوُا: (مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوِّةً)(4)، حُمِلُوا إِلَى قُبُورِهِمْ فَلایُدْعَوْنَ رُکْباناً(5)، وَأُنْزِلوُا الْأَجْداثَ(6) فَلایُدْعَوْنَ ضَیْفَاناً).
این سخن اشاره به آیه 15 سوره فصّلت است که مى فرماید: «(فَاَمَّا عَادٌ فَاسْتَکْبَرُوا فِى الْأَرْضِ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَقالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً)؛ امّا قوم عاد به ناحق در زمین تکبّر ورزیدند و گفتند: چه کسى از ما نیرومندتر است؟» زیرا آن ها داراى جثّه هاى قوى و پولادین و خانه و کاخ ها در دل کوهها بودند و همین آن ها را سخت مغرور کرده بود ولى هنگامى که فرمان عذاب صادر شد تندبادهاى سخت، جثّه هاى آن ها را مانند پرِ کاه با خود برد و به هر سو پراکنده کرد.