صفحه ٤٨١

بى شک وعده هاى الهى به مطیعان و مؤمنان نیکوکار، صادق ترین وعده هاست. زیرا کسى تخلّف از وعده مى کند که یا عاجز و ناتوان باشد و یا بخیل و یا نادان؛ که بدون آگاهى وعده اى داده و بعدآ از آن سر بازمى زند. اما کسى که قدرت، علم و جودش بى پایان است، تخلّف از وعده درباره او محال است.
«هَدْى» (بر وزن منع) به معناى راه ورسم و طریقه و روش است و«سُنَّت» به معناى دستوراتى است که در زمینه هاى مختلف صادر فرموده است وبا توجّه به این که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) خاتم انبیاست، طبیعى است که راه ورسم وسنّت او برترین راه ورسم و سنّت ها باشد.
سپس امام (علیه السلام) در ادامه این سخن، درمورد قرآن تأکیداتى مى کند و چهار دستور درباره آن بیان مى فرماید. مى گوید: «قرآن را فراگیرید که بهترین گفته هاست! و در آن بیندیشید که بهار قلب هاست! از نور آن شفا و درمان بطلبید که شفاى دل ها(ى بیمار) است! و آن را به نیکوترین وجه تلاوت کنید، که نافع ترین سخن هاست!»؛ (وَ تَعَلَّمُوا آلْقُرْآنَ فَإِنَّهُ أَحْسَنُ آلْحَدِیثِ، وَتَفَقَّهُوا فِیهِ فَإِنَّهُ رَبِیعُ آلْقُلُوبِ، وَآسْتَشْفُوا بِنُورِهِ فَإِنَّهُ شِفَاءُ الصُّدُورِ، وَ أَحْسِنُوا تِلاَوَتَهُ فَإِنَّهُ أَنْفَعُ آلْقَصَصِ).
امام (علیه السلام) درواقع چهار مرحله مختلف را که به طور طبیعى، یکى بر دیگرى تقدّم دارد، ذکر فرموده است:
در مرحله نخست، دستور به فراگرفتن قرآن مى دهد و آن را «احسن الحدیث» مى شمرد؛ چراکه جامع ترین دستور سعادت انسان هاست.
در مرحله بعد، به تفکّر و اندیشه در معنا و محتواى آن دستور مى دهد، چراکه بهار دل هاست؛ همان گونه که در فصل بهار، شکوفه ها و گل ها و سبزه ها همه جا مى رویند، به برکت قرآن مجید نیز گل هاى فضایل اخلاق و شکوفه هاى معارف الهیّه بر صفحه دل ظاهر مى شود و آن کس که حیات انسانى از آن نگیرد، همچون درخت خشکیده اى است که در فصل بهار، تکان نمى خورد (هر درختى که به نوروز بجنبد حَطَب است).