معارف بوک

پیوسته آرامش فکر انسان را بر هم مى زند و زندگانى هاى راحت را تحت تأثیر قرار مى دهد در آن جا وجود ندارد و همیشه خیال انسان راحت و آرامش او برقرار و زندگى او مملوّ از سرور و شادى است؛ نه خطرى آن ها را تهدید مى کند و نه بیمارى و نه عوامل وحشتناک طبیعى همچون سیل ها و زلزله ها وخشکسالى ها ونه حوادث ناراحت کننده اجتماعى مانند ناامنى ها، جنگ ها و کشمکش ها.
تفاوت میان جمله «لا یَظْعَنُ النُّزَّالُ» و جمله: «وَلا تُشْخِصُهُمُ الْأَسْفَارُ» ممکن است از این نظر باشد که اوّلى اشاره به کوچ هاى اجبارى است که انسان در دنیا گاهى مجبور به آن مى شود و به کلّى ترک وطن مى گوید و دومى اشاره به سفرهایى است که انسان در دنیا به حکم اجبار براى تأمین حاجات زندگى، مشکلات و رنج آن را پذیرا مى شود. در سراى آخرت هیچ یک از آن ها وجود ندارد.
آرى! زندگى دنیا هرقدر راحت و پرنعمت باشد، به دلیل این که همواره در معرض این آفات است لذّت بخش و شیرین نیست؛ ولى زندگى سراى جاویدان به علت نبودن هرگونه عوامل نگرانى، شیرینِ شیرین است.
در این جا ممکن است کسانى سؤال کنند که ما ارزش نعمت هاى این جهان را زمانى درک مى کنیم که آن ها را از دست مى دهیم؛ تا ظلمت شب را نبینیم، ارزش روشنایى روز و آفتاب عالمتاب را نمى فهمیم و تا بیمارى دست ندهد ارزش نعمت سلامتى آشکار نمى شود؛ آیا نبودن عوارض و حوادثى که به آن اشاره شد، سبب نمى شود که انسان در آن جا از درک لذّت نعمت ها بازماند؟
در پاسخ این سؤال باید به دو نکته توجّه داشت: نخست این که نعمت هاى سراى آخرت در تحوّل و تغییرند؛ یعنى پیوسته نعمتى جاى خود را به نعمت دیگر مى دهد و هر روز مواهب جدیدى به آن ها مى رسد و این دگرگونى هاى نشاط آفرین و لذّت بخش، یک نواختى را از بین مى برد و ارزش آن ها را آشکار مى سازد.