صفحه ٣٤٤

الْهِیمِ(1) المَطْرُودَةِ؛ تُرْمَى عَنْ حِیَاضِهَا؛ وَ تُذَادُ(2) عَنْ مَوَارِدِهَا!).
بى شکّ، جنگ صفّین مقابله دو لشکر بود که یکى از آن ها بسیارى از شخصیّت هاى اسلامى را در خود جاى مى داد؛ بعضى از صحابه پیامبر (صلی الله علیه و آله) وبعضى از فرزندان صحابه و از خاندان هاى باشخصیّت و از پیشگامان در اسلام بودند، که در خدمت على (علیه السلام) دربرابر گروهى قیام کردند که درواقع بازماندگان دوران جاهلیّت و فرومایگان و فرصت طلبان و دنیادوستانى بودند که با جوایز وبخشش هاى بى حساب و کتاب معاویه، به میدان آمده بودند و در رأس آن ها «عمروبن عاص» بود که رشوه کلانش را که همان حکومت مصر بود، دربرابر حضور در این میدان و فتنه انگیزى هاى شیطانى گرفت.
بنابراین، تعبیرات امام (علیه السلام) درباره لشکر شام و لشکر کوفه هرگز جنبه تشویق و تعارف بى محتوا نداشته، بلکه عین واقعیّت بود.

* * *

1- «هیم» جمع «أهیم» یا «هائم» به معناى انسان یا حیوانى است که شدیدآ تشنه باشد.
2- «تُذاد» از ریشه «ذود» به معناى طرد کردن و عقب راندن است.