صفحه ٢٥٣

به خوبى روشن ساخته و نخستین وصف عالم نمایان را نشناختن قدر خویش بیان فرموده است. نه قدر خود را دربرابر عظمت خدا مى دانند، نه دربرابر اجتماع و نه دربرابر خودشان. و آن کس که قدر خویش را نشناسد، در میان امواج جهل وبدبختى سرگردان خواهد شد و سرانجام خدا او را به حال خودش وامى گذارد و در بیابان زندگى حیران مى گردد؛ جز مواهب مادّى را به رسمیّت نمى شناسد؛ دنیا را آب و آخرت را سراب مى پندارد؛ حلال و حرام، و حق وباطل براى او یکسان است؛ ضدّ ارزش ها در نظرش ارزش، و ارزش ها در نظرش رنگ باخته وبى ارزش مى شوند. چنان به دنبال مال و مقام مى دود که گویى اَوْجَب واجبات است و چنان دربرابر وظایف واجب خود سستى مى ورزد، که گویى از محرّمات است.(1)

* * *