معصومين و ائمة اطهار(عليه السلام) (که به مقام عصمت دست يافته اند)، و اولياي خاص خدا و ازجمله امامزادگاني چون حضرت ابوالفضل، حضرت علي اکبر و حضرت معصومه(عليه السلام) (که گرچه عصمتشان تضمين شده نبود، از عصمت عملي برخوردار بودند)، ديگر انسان ها، کم وبيش درمعرض گناه و کار زشت قرار مي گيرند و دست كم مرتکب گناه صغيره مي شوند. حال با توجه به آنکه نسبت کساني که معصوم از گناه اند و در طول عمر خود مرتکب هيچ گناهي نشده اند به ساير انسان ها اندک است، و با دانستن اينكه اغلب انسان ها مرتکب گناه مي شوند، عواملي را بررسي خواهيم كرد كه موجب مي شوند انسان گناه كند.
عوامل عصيان و تباهي انسان
عامل اول که موجب مي شود ما مرتکب گناه و انحراف شويم، جلوه ها و لذت هاي دنيوي است. وجود آن لذت ها و جاذبه هاي دنيوي و غرايز حيواني، ما را به سمت گناه مي كشاند؛ زيرا اگر هيچ لذتي در گناه نمي بود، هيچ انسان عاقلي مرتکب گناه نمي شد. پس وقتي انسان گناه را برخورداري از لذتي مي يابد که شايد در فعل حلال برايش فراهم نباشد، به سوي گناه و فعل حرام كشيده مي شود. پس نخستين عامل و شرط ارتکاب گناه، لذت جويي از مظاهر دنيوي است.
عامل دوم، آرايش لذت ازسوي شيطان است. براثر تزيين گناه به وسيلة شيطان است که انسان مال حرام را بر حلال ترجيح مي دهد و به جاي تأمين نياز خود از راه حلال و مشروع، به تأمين آن ازطريق حرام و غيرمشروع دست مي زند. کسي که دست به دزدي مي زند و به جاي آنکه با زحمت و تلاش و از راه مشروع پولي فراهم آورد، مي کوشد که ازطريق سرقت ثروتي بيندوزد، دچار وسوسه هاي شيطان است. شيطان جاذبه و لذت مال حرام را به او نشان مي دهد و به جهت تزيين شيطان و جاذبة کاذبي که مال نامشروع پيدا کرده، شخص تأمين مال ازطريق سرقت را بر تأمين مال حلال ترجيح مي دهد.