صفحه ٣١٩

گفتار پنجاه و نهم: اعتصـام به خـدا (1) 
 مفهوم اعتصام

يکي از مناجات هاي امام سجاد(عليه السلام) مناجات معتصمين، يعني مناجات چنگ زنندگان به ريسمان الهي، نام دارد. در اين مناجات، امام دربارة عظمت و اهميت تمسک و اعتصام به خداوند و دين و هدايت هاي الهي سخن گفته اند. گفتني است که زبان عربي عمق، غنا و گستردگي واژگاني فراواني دارد و ازاين حيث بر زبان فارسي و بسياري از زبان هاي ديگر برتري دارد. ازجمله گاهي واژه اي داراي چندين مترادف است که گرچه همة آنها به ظاهر معناي مشابهي دارند، هريک ويژگي خاصي دارد كه ديگر واژگان ندارند؛ درحالي كه براي همة اين واژگان مترادف بيش از يک معادل در زبان فارسي يافت نمي شود؛ مانند واژگان «اعتصام»، «تمسک» و «تشبث» که همگي معناي مشابهي را مي رسانند و در زبان فارسي به «چنگ زدن» يا «چنگ آويختن» ترجمه مي شوند. در قرآن نيز واژة «تمسک»، «استمساک» و «اعتصام» و واژگان هم خانوادة آنها به کار رفته است و به ويژه بر استمساک و اعتصام به ريسمان مستحکم الهي تأکيد شده است. خداوند دراين باره در جايي مي فرمايد: فَمَنْ يَكْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَيُؤْمِنْ بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَكَ