صفحه ٩٦

عظمت بندگي خدا
با توجه به آنكه راه نيل به قرب و جوار الهي و درك عظمت و ارزش آن، بندگي خداست، حضرت مي فرمايند: وأهَّلْتَهُ لِعِبادَتِك؛ «مرا در شمار كساني قرار ده كه لايق پرستشت ساختي». بندگي خدا يعني انسان به راستي درك كند از خودش چيزي ندارد و سر تاپا نيازمند خدا، و بندة اوست و اين بندگي را نه فقط با زبان، كه با همة رفتارش در طول زندگي  نشان دهد. عبادت هاي خاص و توقيفي ازجمله نماز كه در آن انسان در پيشگاه خداوند تعظيم مي كند و به سجده مي افتد، دربرگيرندة روح بندگي خداست. همچنين هر كار ديگري كه براي اطاعت خداوند و جلب رضايت وي انجام مي گيرد، نمايشگر بندگي اوست. آن كار وقتي با قصد اطاعت و براي خداوند انجام گرفت، عبادت محسوب مي شود و به وسيلة آن، انسان خواست خود را فداي خواست خداوند مي کند و در برابر ارادة الهي از خواسته هاي خود صرف نظر مي نمايد. اگر ما پس از آنكه عمرمان در راه تحصيل علم گذشته است و سالياني با معارف توحيدي سروكار داشته ايم، به مرحله اي نرسيده ايم كه براي خودمان شأني قايل نباشيم و همه چيز را براي خدا بخواهيم دليل آن است كه هنوز به مقام بندگي خدا و تحصيل توفيق عبادت خالصانة خداوند دست نيافته ايم. كسي كه محركش در زندگي پول،  شهرت و مقام است و خود را اسير شكم و شهوت و دنيا ساخته است، لياقت بندگي خدا را ندارد. در صورتي انسان، لياقت بندگي خدا را پيدا مي كند كه از بند اسارت دنيا و شهرت و مقام، خود را نجات دهد و دست كم در حدي كه خداوند اجازه داده و برايش مباح دانسته است، از آن امور استفاده كند؛ و پا را فراتر از تكاليف الهي ننهد و مرتكب حرام و گناه نشود، كه در اين صورت به اولين مرحلة بندگي خدا دست يافته است. البته مرحلة كامل تر بندگي خدا ايجاب مي كند كه انسان تنها به جهت اطاعت فرمان خدا به نيازمندي هاي دنيوي اش بپردازد به گونه اي كه اگر خداوند به او نمي فرمود كه غذا