صفحه ٣٥٨

خداوند آب را از آسمان فرو مي فرستد(238)و به وسيلة آن آب، گياه و درختان را مي روياند،(239)و به وسيلة آنچه برروي زمين رويانده و ساير خوراکي ها شما را روزي مي دهد.(240)
طبيعي است براي اينکه باران ببارد مقدمات، اسباب و اوضاعي بايد فراهم شود. همچنين براي تأمين غذايي که در اختيار ما قرار مي گيرد، عواملي گوناگون دخيل اند. بااين همه چون خداوند مسبب الاسباب است و همة امور با اراده و اذن او انجام مي پذيرند، و نيز ازآن جهت که آموزه هاي قرآني بر آن اند که نقش محوري خداوند را برجسته سازند، امور و پديده ها به خداوند که علت ايجادي است نسبت داده مي شوند. البته در مواردي نيز پديده ها به ديگر عوامل نسبت داده شده اند. امام(عليه السلام) در مناجات خويش انحرافات و لغزش هاي انسان ها را به دنيا نسبت مي دهند؛ زيرا سه عامل در انحراف انسان نقش دارند که عبارت اند از: هواي نفس، شيطان و دنيا. اگر لذايذ دنيوي نمي بود، انسان به گناه نمي افتاد و ازاين جهت که دنيا و لذايذ دنيوي خود عاملي براي انحراف و گناه اند، مي توان دنيا را عامل گناه و انحراف انسان دانست و آن را مکار، خدعه گر و فريب کار معرفي کرد.

 تبيين چيستي مکر و فريب دنيا
پرسش ديگر اين است که حقيقت و مصداق مکر و فريب دنيا چيست؟ آنچه از دنيا در اختيار ما قرار گرفته، هوايي است که تنفس مي کنيم، نوري است كه از آن بهره مند مي شويم و خوردني هايي هستند كه از آنها تغذيه مي كنيم، و نيز زندگي و حياتي است که در دنيا از آن برخورداريم و لذايذي است که دنيا در اختيار ما نهاده است. پس