صفحه ٣٧٣

گفتار شصت و سوم: زهد و وارستگي دوستان خدا و بي اعتنايي آنان به دنيا (3) 
 تجلي روح توحيد در رفتار دوستان خدا

روح مناجات امام سجاد(عليه السلام) پيام اصلي مناجات زاهدين، درخواست از خداوند است؛ چراکه اصل نخستين در آموزه هاي اسلام، دعوت به توحيد، و تجلي روح توحيد در گسترة اعمال، رفتار و گفتار، و ازجمله دعا ها و درخواست هاي انسان است. ما بايد باور کنيم که همة امور و ازجمله خواسته هاي ما با اراده و کمک خداوند انجام مي پذيرند و اگر کمک خداوند نباشد، کاري انجام نمي شود. براي استحکام روح توحيد در انسان و باور به اينکه همة امور با اراده و خواست خداوند انجام مي پذيرند و آفريدگاري جز خداوند نيست و قدرتي وراي قدرت او وجود ندارد، بر ما واجب شده است که در نمازمان سورة حمد را بخوانيم و به خداوند عرض کنيم: إِيَّاکَ نَعْبُدُ وَإَِيّاکَ نَسْتَعِينُ؛ و وقتي از سجده برمي خيزيم بگوييم: بِحَوْلِ اللَّهِ وَقُوَتِهِ أَقُومُ وَأقْعُدُ.
البته خداوند از راه اسباب و عوامل موجود در عالم به ما ياري مي رساند و ما بايد از اسبابي که در اختيارمان قرار گرفته استفاده کنيم. کسي که از اسباب پيرامونش استفاده نکند و درعين حال از خداوند ياري بخواهد، مانند کسي است که خود را در چاه بيفکند و بگويد خدايا مرا حفظ کن! بنابر سنت الهي، هرکس خود را به خطر افکند، آسيب