وَدَعَتْنِي الأِسَائَةُ إِلَي الإنَاخَةِ بِفِنَاءِ عِزِّکَ، وَحَمَلَتْنِي المَخَافَةُ مِنْ نِقْمَتِکَ عَلَي التَّمَسُّکِ بِعُرْوَةِ عَطْفِکَ؛ همانا گناهان بي شمار، مرا ناگزير ساخته که به دامان عفوت چنگ آويزم؛ و خطا هاي بي شمار، مرا محتاج ساخته که از درهاي لطف و بخششت گشايش طلبم؛ و کردار زشت، مرا واداشته که در بارگاه بزرگواري و عزتت فرود آيم؛ و ترس از انتقام تو، مرا واداشت که به حلقة عطوفت و مهرت چنگ زنم.
چرايي انتساب پديده ها به خداوند و ساير عوامل
دربارة اين سخن امام(عليه السلام) که گناهان، ايشان را ناگزير ساخته و واداشته که به خداوند پناه آورند، اين پرسش مطرح مي شود که چگونه گناهاني که موجب عذاب ابدي است، انسان را وامي دارد تا به خداوند پناه برد؟ پيش از پاسخ به اين پرسش مطلبي را بيان مي کنيم که در جاي جاي معارف الهي کاربردي فراوان دارد، و آن اينکه در قرآن و روايات، گاه امري به خداوند نسبت داده شده است و گاه به فرشتگان و گاه به خود انسان ها. حال براي کساني که آشنايي چنداني به فرهنگ قرآن و روايات ندارند، اين پرسش مطرح مي شود که چرا خداوند در جايي پديده اي را به خود نسبت مي دهد و خود را علت آن معرفي مي کند؛ در جاي ديگر، آن را به فرشتگان نسبت مي دهد و آنان را علت آن پديده معرفي مي کند و در جاي ديگر همان پديده را به انسان ها استناد مي دهد و آنان را علت برمي شمارد؟ براي نمونه، خداوند در برخي از آيات قرآن اجل انسان ها و گرفتن جان آنها را به خود نسبت مي دهد و مي فرمايد:
اللَّهُ يَتَوَفَّى الأنْفُسَ حِينَ مَوْتِهَا وَالَّتِي لَمْ تَمُتْ فِي مَنَامِهَا فَيُمْسِكُ الَّتِي قَضَى عَلَيْهَا الْمَوْتَ وَيُرْسِلُ الأخْرَى إِلَى أجَلٍ مُسَمًّى إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَاتٍ