صفحه ٣٣١

سپري مي کند يا بهبود مي يابد و از درد و رنج راحت مي شود، يا با همان وضع عمرش به سر مي رسد و از درد و رنج مي رهد. درمقابل، آتش و عذاب آخرت، هم شديدتر و سوزنده تر از آتش دنياست و هم دايمي  و ابدي است و وقتي پوست و بدن انسان بدان بسوزد، دوباره پوست و گوشتي نو مي رويد و درمعرض عذاب آتش جهنم قرار مي گيرد. اين جريان پيوسته و تا بي نهايت ادامه مي يابد؛ چنان که خداوند مي فرمايد:
إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِنَا سَوْفَ نُصْلِيهِمْ نَارًا كُلَّمَا نَضِجَتْ جُلُودُهُمْ بَدَّلْنَاهُمْ جُلُودًا غَيْرَهَا لِيَذُوقُوا الْعَذَابَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَزِيزًا حَكِيمًا؛(217) کساني که به آيات ما کافر شدند، به زودي آنها را به آتش درآوريم که هرگاه پوست تنشان پخته شود و بسوزد، آنان را پوست هاي ديگري جاي گزين سازيم تا عذاب را بچشند، که خدا تواناي بي همتا و داناي استوارکار است.
خداوند در اين آية شريفه مي فرمايد پس از آنکه پوست بدن جهنميان به  وسيلة عذاب الهي مي سوزد و از بين مي رود، ما پوستي تازه بر بدن آنها مي رويانيم که همچنان عذاب دردناک الهي را بچشند و اين فرايند تا ابد تداوم مي يابد. اگر انسان دربارة اين آيه و ديگر آيات عذاب الهي بينديشد، متوجه مي شود که عذاب ها و مصايب دنيا دربرابر عذاب هاي آخرت بسيار اندك است و چيزي به شمار نمي آيد.
چنان که گذشت، امام(عليه السلام) پس از ذکر اسماي الهي متناسب با مقام التجا و اعتصام به خداوند، با تعابير گوناگوني مي فرمايند که خدايا، آنچه مرا واداشت که به سوي تو بيايم و به دامان تو چنگ زنم و به رحمت واسعه ات اعتصام جويم، گناهان من است، نه خطرات و بلاهاي مادي و دنيوي:
وَقَد ألْجَأَتْنِي الذُّنُوبُ إِلَي التَّشَبُّثِ بِأَذْيَالِ عَفْوِکَ، وَأحْوَجَتْنِي الْخَطَايا إِليَ