صفحه ٣٣٣

لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ؛(218) خداست که جان ها را هنگام مرگشان مي گيرد و كسي را که نمرده باشد در خوابش [مي گيرد]. سپس آن [جان] را که حکم مرگ بر آن رفته است نگاه مي دارد و آن ديگر را تا سرآمدي معلوم بازمي فرستد.
در برخي از آيات، خداوند گرفتن جان انسان ها را به ملک الموت و فرشتگان خود نسبت مي دهد(219) و مي فرمايد: وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ وَيُرْسِلُ عَلَيْكُمْ حَفَظَةً حَتَّى إِذَا جَاءَ أحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا وَهُمْ لا يُفَرِّطُونَ؛(220) «و اوست چيره بر فراز بندگان خويش و نگاهباناني بر شما مي فرستد، تا هنگامي  که مرگِ يکي از شما فرا رسد، فرستادگان ما [جانِ] او را برگيرند؛ و آنان [در کار خود] کوتاهي نمي کنند».
در جاي ديگر، خداوند مرگ و اجل را به خود انسان ها نسبت مي دهد و دربارة کفار در هنگام جان دادن مي فرمايد:
وَالْمَلائِكَةُ بَاسِطُو أَ يْدِيهِمْ أَ خْرِجُوا أنْفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنْتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَكُنْتُمْ عَنْ آيَاتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ؛(221)فرشتگان درحالي که دست هاي خويش را گسترده اند [به آنها مي گويند:] جان هاي خود را برآريد؛ امروز [هنگام مرگتان يا وقتي که به برزخ و قيامت درمي آييد] به