معارف بوک

فيها أُولئِكَ هُمْ شَرُّ الْبَرِيَّة؛ (582) «به‌یقین، كافرانِ اهل كتاب و مشركان در آتش دوزخ‌اند و جاودانه در آن مى‏مانند. آنها بدترين مخلوقات هستند».
انسان در بين اين دو بي‌نهايت واقع شده است. آنچه خداوند از ما خواسته است و می‌توان به‌عنوان هدف آفرينش از آن یاد کرد، رسیدن به بالاترین مقام ممکنی است که خداوند ظرفیت آن را در وجود انسان قرار داده است؛ یعنی مقام خلافت الهي و هم‌نشيني پيامبر و ائمة اطهار(عليهم السلام). آنچه بیش از همه با این مقام در تضاد و دشمنی است، شرک است. قرآن کریم با آوردن کلامی از لقمان حکیم و تأیید آن مي‌فرمايد: وَإِذْ قالَ لُقْمانُ لِإِبْنِهِ وَهُوَ يَعِظُهُ يا بُنَيَّ لا تُشْرِكْ بِاللّهِ إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيم؛(583) «و [به خاطر بياور] هنگامى را كه لقمان به فرزندش، درحالى‌كه او را موعظه مى‏كرد، گفت: پسرم، چيزى را همتاى خدا قرار مده. یقیناً شرك، ظلم بزرگى است».
ظلم به معناي ضایع کردن و از بین بردن حقی از حقوق است.(584) اما آيا حقي بالاتر از حق خدای متعال بر بندگانش وجود دارد؟ حق خداوند بر بندگانش اين است که به‌سوي او حرکت نمایند، تا او آنها را به کمالِ بي‌نهايت برساند. به تعبير عاميانه، خداوند حق دارد که بندگانش او را پرستش نمایند. از بین بردن این حق، یعنی خدا را نپرستيدن بزرگ‌ترين ظلم و پاي‌ماليِ حق است.

هـ) بالاترين مرتبة توحيد؛ توحيد در نيت
همان‌گونه که گفته شد، ايمان و شرک مراتب فراوانی دارند، اما مراتب ضعيفِ ايمان با