صفحه ١٨٣

فصل پنجم: صفات سلبی خدا

المُمْتَنِعُ عَنِِ الأبْصَارِ رُؤْيتُهُ وَعَنِ الأوْهَامِ كيفِيَّتُهُ وَعَنِ الألْسُنِ صِفَتُه؛ محال است بر ديدگان رؤيت او، و بر اوهام [درک] کيفيت او، و بر زبان‌ها توصيف او.

1. دفع يک توهم دربارة شناخت خدا
بانوي محدَّثه(عليها السلام) در فراز پيش فرمودند خداي سبحان آشنايي و دريافت توحيد را در قلب‌ها به وديعت گذاشته و درک عقلي توحيد را در ذهن و فکر انسان روشن و واضح قرار داده است. اين دو جمله ممکن است اين توهم را در ذهن ايجاد کنند که شناخت خدا شناخت بسيار روشني است و هرکسي مي‌تواند درک روشني از حقيقت خدا داشته باشد. شايد براي دفع چنين توهمي، حضرت زهرا(عليها السلام) چند جملة بعدي را افزوده‌اند تا اين معنا را القا کنند که گرچه خداي سبحان درک عقلي توحيد را واضح قرار داده، نبايد توهم شود که خداوند قابل درک حسي است يا اينکه وهم انساني مي‌تواند ادراکي از