معناي تقویت رابطه با خداوند و انجام اعمالی است که موجب قرب به خداوند و اُنس و دوستیِ بیشتر با او میشود. البته این مفاهیم کمابیش قابل درک هستند، اما به دنبال این مراتب، مقامهایی خواهد آمد که در قالب مفاهیم نمیگنجند و فقط میتوان گفت آنها نزدیک به خداوند هستند.
ج) شرک؛ مانع رسيدن به دوست
انسان از چنان ظرفیت و استعدادی برخوردار است که میتواند به مقام قرب خداوند برسد، اما این ظرفیت و استعداد، موانعی بر سر راه شکوفایی دارد که باید با آنها مبارزه کرد. مانع انسان در راه رسیدن به اين مقام، عاملي است که موجب زوال روحِ بندگي شود؛ زیرا تنها عاملي که ميتواند موجب رشد انسان شده، انسان را به قرب الهي برساند، «روح بندگي» است. گرایش بهسوي عامل زوال این روحیه، در فرهنگ اسلامي، «شرک» ناميده ميشود. اطلاق شرک به اين عمل، به جهت اين نکتة لطيف است که فطرت انسان نميتواند خدا را فراموش کند. بنابراین، هنگامی که انسان به دنبال غیر خدا ميرود، درحقيقت براي خدا شريکی قرار داده است. بههرحال، دشمنترين دشمنان براي انسان، شرک است. ازاينرو، تمام تلاش شيطان اين است که انسان را از بندگي و يگانهپرستي دور، و به شرک نزديک سازد.
د) مراتب توحيد و شرک
پرستش خداوند و شرک، دو مقولة تشکیکی بوده، مراتبي دارند که از اندکی بالاتر از صفر شروع شده، تا ميلِ به بينهايت ادامه مييابند. گاه در روايات، مراتبی محدود براي