معارف بوک

الف) عملِ بدون ایمان؛ خاکستری در طوفان
سخن دربارة جایگاه ایمان و نفی شرک بود. از دیدگاه قرآن کریم، ایمان از چنان اَصالتی برخوردار است که عمل بدون ايمان هيچ ارزشي ندارد. باور اين مطلب براي ما بسیار مشکل است. ازاین‌رو، قرآن مسئلة کفر و شرک را بسیار حسي کرده، با بيان مثال‌هایی روشن و محسوس سعی دارد حقیقت آن را برای ما روشن کند. خداوند در سورة ابراهيم مي‌فرمايد:
مَثَلُ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبِّهِمْ أَعْمَالُهُمْ كَرَمَادٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّيحُ فِي يَوْمٍ عَاصِفٍ لاَّ يَقْدِرُونَ مِمَّا كَسَبُواْ عَلَى شَيءٍ ذلِكَ هُوَ الضَّلالُ الْبَعيد؛(392) اعمال كسانى كه به پروردگارشان كافر شدند، همچون خاكسترى است در برابر تندباد در يك روز طوفانى! آنها توانايى ندارند كمترين چيزى از آنچه را كه انجام داده‏اند، به دست آورند. اين همان گمراهىِ دورودراز است.
مسلماً، مقصود قرآن اعمال نیکوی کافران و رفتارهایی است که آنان امید دارند مایة سعادتشان شود، وگرنه خود نيز به اعمال بدشان امیدی ندارند. از خاکستری که به دست طوفان سپرده شود، چه چيزي برای صاحبش باقی می‌ماند؟ یقیناً طوفان چنان ذرات آن را پخش مي‌کند که هيچ اثري از آن باقي نمي‌ماند و صاحب آن توانایی جمع‌آوری و حفظ آنها را نخواهد داشت. اعمال کافران نیز چون بر اساس ايمان نيست و از کفر سرچشمه مي‌گیرد، ارزشی ندارد. قرآن در جاي ديگر مي‌فرمايد:
أَوْ كَظُلُماتٍ في‏ بَحْرٍ لُجِّيٍّ يَغْشاهُ مَوْجٌ مِنْ فَوْقِهِ مَوْجٌ مِنْ فَوْقِه