صبر میدانیم که در برابر پيشامدها از خود واکنشي نشان ندهد، حتی اگر به صورت او سيلي بزنند، جوابي ندهد و از کنار هر ناملایمتی با بیاعتنایی گذر کند! البته کسي که در برابر مصيبتهای سخت، عنانِ نَفْسِ خویش را از دست نداده، جَزَع و فَزَعِ فراوان نکند، اهل صبر است و اين يکي از مصاديق درست صبر میباشد، اما معنای صبر بسیار پربارتر و غنيتر از اين معناست و کاربرد آن بسیار وسيعتر از این است. صبر به معني انظلام و ظلمپذيري نيست. اسلام دوست ندارد انسان در برابر ظلم منفعل بوده، زود تسليم شود. از رسول خدا(صلى الله عليه وآله) با سندهاي متعدد نقل شده است: مَنْ قُتِلَ دُونَ مَظْلِمَتِهِ فَهُوَ شَهِيد؛(489) «اگر کسي در مقام دفاع از ظلمی که به وی شده است کشته شود، شهيد است».
بر اساس این روایت، کسی که در راه مبارزة با ظلمی که بر او رواداشتهاند، کشته شود، در حکم شهید است. این معنا بيانگر این است که اسلام دوست ندارد مسلمان، انساني پست، زبون و منفعل باشد، بلکه خواهان این است که مسلمان در برابر ظلم مقاومت کرده، حتي اگر به قيمت از دست دادن جان او هم باشد، حق خویش را بگيريد. البته نباید فراموش کرد که دفاع از اسلام و جامعة اسلامي و ارزشهاي اسلامي، تکليفی بسیار بالاتر و مهمتر است.
ج) عرصههای سهگانة صبر در روایات
خوشبختانه، با وجود تفاسيري که از صبر در روايات آمده است، مقدار این تحریفات و اشتباهات را میتوان شناخت و از آن جلوگیری کرد. در روايتی نبوي(صلى الله عليه وآله) آمده است: