معارف بوک

4. آفرينش همة هستي براي انسان
با مرور اين فراز از خطبة شريف فدکيه، ممکن است اين پرسش به ذهن برسد که وقتي هنوز خداوند انسان را خلق نکرده است، چگونه مي‌توان گفت خداوند عالم را خلق کرد تا حکمت خويش را نشان دهد؟ در آن مرتبه، خداوند حکمت خود را به چه کسي مي‌خواهد نشان دهد؟ يا خداوند عالم را خلق کرد تا چه کسي را به سمت بهشت سوق دهد و از عقاب منع کند؟
پاسخ اين است که در اين فراز، برخي از مصاديقِ اشيا مرادِ حضرت هستند، نه مجموعة عالم. به‌عبارت‌ديگر حضرت، عالم را منهاي انسان مختار در نظر گرفته‌اند. سپس مي‌فرمايند عالم را آفريد تا حکمت‌هاي خويش را در آن تثبيت، و قدرت خود را ظاهر کند و... تا شما انگيزة اطاعت پيدا کنيد و در ساية عبادت، لياقت دريافت رحمت بالاتري را بيابيد. پس کل اين دستگاه، اعم از نظام ارسال انبيا و اوليا و لوازم آن، بدين خاطر است که انسان‌ها بتوانند با اطاعت خداوند شايستگي ثواب، کمال و رحمت بيشتري را پيدا کنند و به خدا نزديک‌تر شوند. تا وقتي انسان اين عبادت‌ها را انجام ندهد، نمي‌تواند آن رحمت را درک کند. خداوند اين زمينه را براي انسان فراهم آورده است و حتي ملائکه نيز نمي‌توانند ثواب‌هاي اخروي را درک کنند. آن ثواب‌ها براي انسان است و ملائکه در بهشت، خادم انسان‌اند. قرآن خوشامدگويي فرشتگان به انسان‌هاي صالح را اين‌گونه نقل مي‌‌فرمايد: الَّذينَ تَتَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ طَيِّبينَ يقُولُونَ سَلامٌ عَلَيكُمُ ادْخُلُوا الْجَنَّةَ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُون‏؛(233) «آنان كه فرشتگان روحشان را مى‏گيرند، درحالى‌كه پاك و پاكيزه‏اند، ملائکه به آنها مى‏گويند: سلام بر شما! وارد بهشت شويد به خاطر اعمالى كه انجام مى‏داديد».