نخست اينکه شهادت به توحيد تنها بياني لفظي نيست، بلکه حقيقتي بسيار عميق دارد، و شايسته است انسان تلاش خويش را به کسب آن حقيقت، يعني اخلاصْ معطوف کند؛
ويژگي دومي که حضرت برميشمارند اين است که خداي سبحان وصول به حقيقت توحید را در دلهاي انسانها قرار داده، و به تعبير ديگر، دل انسان را بر توحيد مفطور کرده است؛
ويژگي سوم توحيد در بيان فاطمة زهرا(عليها السلام) توصيفي از شناخت عقلي توحيد است که در ذهن و فکر انسان تحقق مييابد و حضرت در اين باره ميفرمايند خداوند سبحان شناخت تعقلي توحيد را براي ذهن انسان، نوراني و روشن قرار داده است.
الف) رابطة توحيد و اخلاص
مسئلة اول، رابطة بين توحيد و اخلاص است. اخلاص به معناي خالص کردن است. معمولاً در عرف و محاورات، اخلاص تنها بهمنزلة وصفي براي عمل به کار برده ميشود و مقصود از عمل خالص نيز داشتن نيت خالص و نداشتن قصد رياکاري و تظاهر است. با توجه به اين معنا، اين پرسش به ذهن ميآيد که شهادت به وحدانيت خداوند چه ارتباطي با داشتن نيت خالص در عمل دارد؟ روشن شدن اين ارتباط نيازمند دقت در معنا و حقيقت توحيد است.
توحيد به معناي «يگانه دانستن خداوند» است. اين واژه، باب تفعيل از «وحد» است و باب تفعيل چند معنا دارد که يکي از معاني آن تعديه است و توحيد در اين معناي باب تفعيل، به معناي «يگانه و يکي کردن» است؛ اما در اعتقادات، مقصود از توحيد «يکي