صفحه ٢٥٩

مي گويد: «مي خواهم خلبان شوم». يكي ديگر مي گويد: «مي خواهم پزشك شوم» و برخي مي گويند كه مي خواهيم مخترع و يا ثروتمند ترين انسان روي زمين شويم. اگر مشاغل و مقاماتي كه آن دانش آموزان دستيابي به آنها را آرزو مي كنند، با يكديگر بسنجيم، پي خواهيم برد كه كدامين آنها همت بالا و عالي دنيوي دارند. دربارة امور معنوي و اخروي نيز اين تفاوت همت ها وجود دارد. برخي كه همتشان پايين است آرزو مي كنند كه به بهشت بروند و از آتش جهنم نجات يابند و در بهشت، خداوند قصري در اختيار آنان قرار دهد و آنها از مناظر بهشت لذت ببرند. برخي كه همتشان بيشتر است، آرزوهاي فزون تري دارند؛ اما كسي كه همتش عالي تر و والاتر از ديگران است مي خواهد به رضوان حق برسد؛ به پيشگاه خداوند بار يابد و با مشاهدة جمال الهي غرق در لذت شود.
در برخي از روايات آمده است كه برخي از بهشتيان چنان از تجليات الهي تأثير مي پذيرند كه مشاهدة جلوه هاي الهي، آنان را مدهوش مي سازد و اين حالت سالياني به طول مي انجامد؛ تا آنجا كه همسرانشان، يعني حوريان بهشتي، نزد خدا شكايت مي كنند كه آنان اعتنايي به ما ندارند و ما را فراموش كرده اند؛ تو ما را براي آنها آفريدي كه از ما لذت ببرند؛ اما آنان توجهي به ما نمي كنند. توجه محض آنان به جلوة الهي و مستغرق شدن آنان در لذت مشاهدة جمال خداوند، حاكي از درك لذتي متعالي و بي همتاست كه ديگر لذت هاي بهشتي در مقابل آن بي ارزش مي نمايند؛ چه رسد به لذت هاي بي مقدار دنيوي. از اين رو، آنان كه در پي آن مقصد متعالي اند، كاملاً خود را از دل بستگي هاي دنيوي مي رهانند و بنا بر فرمودة امام سجاد(عليه السلام) همت عالي ايشان در دنيا مصروف رسيدن به سعادت، و بريدگي و وارستگي از دنيا مي  شود.
امير مؤمنان(عليه السلام) در زمان خلافت خود،  جز شام كه در اشغال معاويه بود، بر ديگر سرزمين هاي اسلامي، از جمله حجاز، مصر، عراق و ايران حكومت مي كردند. بنا بر