صفحه ٣١٥

اسلامي سازگار نيست. اسلام مي‌گويد: حتي اگر بهترين کارها به‌قصد اطاعت خدا انجام نگيرد، مانند ذرات غبار پراکنده خواهد شد: وَقَدِمْنَا إِلَى مَا عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْنَاهُ هَبَاءً مَّنثُورًا؛(337) «و ما به سراغ اعمال [مشرکان] مى‏رويم، و همه را چون غباري پراكنده مي‌کنيم».
آيا منظور قرآن اين است که کارهاي بد مشرکان را همچون ذرات غبار قرار داده‌اند؟ خیر! زيرا خود مشرکان نيز اميدي به کارهاي بدشان نداشتند. پس مقصود قرآن اين است: آن کارهايي را که مشرکان گمان مي‌کردند خوب است و باعث نجات آنها مي‌شود، «هَبَاءً مَنْثُورا» قرار داديم. چرا؟ چون روح پرستش خدا در آنها نيست و از ايمان به خدا سرچشمه نمي‌گيرد. اساس اسلام پرستش خدای یگانه است و سعادت بشر در سایة پرستش او حاصل خواهد شد. اگر روح پرستش خدای یگانه در کار خوب وجود داشته باشد، تأثیر خود را خواهد داشت. لذا قرآن می‌فرماید: إِنَّ الإِنْسانَ لَفي‏ خُسْر * إِلاَّ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحات‏؛(338) «انسان‌ها در زیان‌اند، مگر كسانى كه ايمان آورده و کار خوب کرده‌اند».
اگر ایمان در قلب انسان آشیانه نکرده باشد، کار خوبي هم که به گمان ما بسیار کار خوبی است، نتیجه نخواهد داشت. نیز قرآن می‌فرماید: مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَة؛(339) «هركس ـ زن يا مردـ كار خوبي کند و مؤمن باشد، قطعاً او را به حياتى پاك زنده مى‏داريم».
عمل صالح در صورتی حیات طیبه و سعادت ابدی را به دنبال خواهد آورد که از