معارف بوک

به‌منزلة وصف پيامبر(صلى الله عليه وآله) آورده شده‌اند، بررسي مي‌کنيم. تعابير «أَرْسَل»، «إِبْتَعَث» يا «بَعَث» براي ما آشنايند و با آنها غريبه نيستيم. «ارسال» به معناي فرستادن و «بعث» و «ابتعث» هر دو به معناي برانگيختن است؛ اما ازاین‌جهت که بيشتر شدن حروف در کلمه بر فزوني معنا دلالت دارد (زيادة المبانی تدل علی زيادة المعانی)، می‌توان گفت ابتعث به معناي بعثتي است که با دقت و حساب باشد. اوصاف ديگري چون «اختيار»، «اصطفاء» و «اجتباء» نيز در قرآن کريم براي انبيا بيان شده‌اند که به‌حسب رتبه بر ارسال يا بعث تقدم دارند.
قرآن وصف «اختيار» را براي حضرت موسي(عليه السلام) به کار برده است و پس از نقل داستان نخستين رويارويي او با وحي الهي مي‌فرمايد: وَأَنَا اخْتَرْتُكَ فَاسْتَمِعْ لِمَا يُوحَى؛(240) «و من تو را برگزيدم. پس به آنچه بر تو وحى مى‏شود، گوش فراده».
همچنين تعبير «اصطفاء» براي بسياري از انبياي الهي به کار رفته است، مانند: إِنَّ اللَّهَ اصْطَفى‏ آدَمَ وَنُوحاً وَآلَ إِبْراهيمَ وَآلَ عِمْرانَ عَلَى الْعالَمين‏؛(241) «خداوند، آدم و نوح و آل ‌ابراهيم و آل ‌عمران را بر جهانيان برگزيد».
 واژة «اجتباء» نيز دربارة انبيا استفاده شده است. خداوند در سورة آل ‌عمران مي‌فرمايد: ما كانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيبِ وَلكِنَّ اللَّهَ يَجْتَبي‏ مِنْ رُسُلِهِ مَنْ يَشاء؛(242) «و چنين نبود كه خداوند شما را از اسرار غيب، آگاه كند؛ ولى خداوند از ميان رسولان خود، هركس را بخواهد برمي‌گزيند».
معمولاً اين سه واژه در زبان فارسي همگي به «برگزيدن» معنا مي‌شوند، اما