صفحه ٩٤

توحيدي دست كشد و دوباره به فرعون و آيين شرك روي آورد، زير شكنجه گفت: رَبِّ ابْنِ لِي عِنْدَكَ بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ وَنَجِّنِي مِنْ فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِي مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِين؛(64) «پروردگارا، براي من نزد خويش، در بهشت خانه اي بساز و مرا از فرعون و كردار او برَهان و مرا از گروه ستمكاران رهايي  بخش». امام سجاد(عليه السلام) نيز از خداوند درخواست مي كنند كه در شمار راه يافتگان به جوار الهي و برخوردارشدگان از معرفت خاص خداوند قرار گيرند.
شناخت و معرفت، مقدمه و سرآغاز دستيابي به هر هدفي است. همچنين كسي كه جوياي محبت به خداوند و آثار آن است و ازجمله خواهان بهره مند شدن از جوار الهي و بار يافتن به حريم اوست كه بدون واسطه و حايلي با معشوق و معبود خود به گفت وگو پردازد، بايد به خداوند معرفت پيدا كند. وقتي انسان شناخت كافي و لازم به خداوند ندارد و حضور او را درك نمي كند، چگونه مي تواند درخواست هاي متعالي چون محبت خالص و هم جواري با او را داشته باشد؟ بسياري از مردم، شناخت مستقيمي از خداوند ندارند و تنها وي را موجودي مي دانند كه عالم و بهشت و جهنم را خلق كرده است و چون شناختي از خود او و ساير صفاتش ندارند، توجهشان معطوف به آثار و نعمت هاي الهي و بهشت و جهنم است. آنان بيش از آنكه خود را نيازمند به خداوند بدانند، نيازمند نعمت هاي خداوند در دنيا مي دانند؛ غافل از آنكه نياز انسان به خداوند، بسيار بيشتر و فراتر از نيازش به مخلوقات اوست. براي اينكه انسان نياز هميشگي و سرشارش را به خداوند درك كند و دريابد كه وي تا چه حد دوست داشتني است و نمي شود از او بي نياز گشت و جاي گزيني برايش يافت نمي شود، بايد خداوند را بشناسد. طبيعي است كه هر قدر اين شناخت و معرفت زيادتر شود، انسان بيشتر به