صفحه ٥٣٧

بدترین مسیر‌ها می‌کشاند. خداي متعال چنان تقدير و تدبير فرموده است که تا حد ممکن، بندگانش از سیر به‌سوي بهترین‌ها منحرف نگردند و از امور تباه‌کننده و فاسد پرهيز نمایند. يکي از آن تدابير، دستگاه تشريعِِ اوست. خدای مهربان انبيا را به‌سوي انسان‌ها فرستاد و بدین‌وسيله، حلال و حرام را براي بندگان خویش بيان فرمود، تا انسان‌ها مسیر دستیابی به بهترین‌ها را دریابند و کارهاي ناشایست و آثار زیان‌بار آنها را بشناسند. لذا، هم انگیزة تحصیل بهترین‌ها در آنها ایجاد شود و هم رغبت به کارهای ناشایست پیدا نکرده، از آنها اجتناب کنند. بانوی دو عالم(عليها السلام)، در این فراز به چند نمونه از اعمال ناشایستی که انسان باید از آنها اجتناب کند، اشاره می‌فرمایند؛(569) اعمالی که ممکن است انسان را فاسد و تباه کرده، درنتيجه، اجتماع را آلوده سازد و فرصت حرکت جامعة انسانی را به‌سوي بالاترین کمال‌ها و سعادت‌ها سلب نماید. همان‌طور که گفته شد: خداوند، هم عوامل سوق انسان به طرف بهترین را آفریده است، هم عوامل بازدارنده از مسیر شر را. جعل اين عوامل، نهايت لطف الهي است. اگر خداوند صرفاً خوب و بد را به انسان‌ها شناسانده، پس از آن سکوت می‌کرد، حجت بر همگان تمام و زمينة انتخاب فراهم مي‌شد. قرآن کريم می‌فرماید: إِنَّا هَدَيناهُ السَّبيلَ إِمَّا شاكِراً وَ إِمَّا كَفُورا؛(570) «به‌یقین،‌ ما راه را به او نشان داديم، خواه شاكر باشد، خواه ناسپاس!»
اما خداوند، دوست دارد بندگانِ بيشتري راه خير را انتخاب کرده، به بهترين درجات کمال نايل آيند. ازاين‌رو، تدبيرات او به‌گونه‌اي است که جنبة خير را تقويت کند؛ زيرا اَصالتْ از آنِ جنبة خير است و از اموري که زمينة شر را فراهم مي‌کند، پرهيز دارد.