معارف بوک

الْيوْمَ عَمَلٌ وَلا حِسَابَ وَغَداً حِسَابٌ وَلا عَمَل‏؛(550) «به‌درستی که امروز هنگام عمل است نه حسابرسى؛ و فردا روز حسابرسى است نه عمل‏».
دنیا خانه‌ای است که امتحانات الهی در آن برگزار می‌شود و آخرت محل دریافت نتیجة امتحانات دنیا و دیدن پاداش يا کيفر اعمالی است که در هنگامة امتحان انجام می‌گیرد. بنابراین، اصل اين است که دنيا دار امتحان است و جزا و پاداش در عالم ديگر داده خواهد شد، اما خداي متعال به خاطر رحمت واسع خود، سنت ديگري را هم قرار داده است. برخی از گناهان به‌گونه‌اي است که اگر خداوند گناهکار را در دنیا یا آخرت عقوبت کند، به حال دیگران اثری نخواهد داشت، اما برخی از گناهان به‌گونه‌اي است که اگر گناهکار بخشي از عقوبت گناهش را در دنيا ببيند، اين عقوبتِ دنيوي براي گناهکار یا برای او و ديگران رحمت خواهد بود. قرآن در این باره مي‌فرمايد: وَمَا أَصَابَكُم مِّن مُّصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيدِيكُمْ وَيعْفُوا عَن كَثِير؛(551) «و هر مصيبتى به شما رسيد، به خاطر اعمالى است كه انجام داده‏ايد. خداوند بسيارى را عفو مى‏كند».
اما به‌راستی، چرا خداوند اين سختي‌ها را در دنيا به وجود مي‌آورد؟ قرآن این پرسش را این‌گونه پاسخ مي‌فرمايد: ظَهَرَ الْفَسادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِما كَسَبَتْ أَيدِي النَّاسِ لِيُذيقَهُمْ بَعْضَ الَّذي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُون؛(552) «فساد در خشكى و دريا به خاطر كارهايى كه مردم انجام داده‏اند، آشكار شده است. خداوند مى‏خواهد نتيجة بعضى از اعمالشان را به آنان بچشاند، شايد [به‌سوى حق] بازگردند».