«امربهمعروف و نهيازمنکر»، از این دسته است و در میان آنها، برجستگیِ ویژهای دارد. این آموزة دینی، علاوه بر اینکه با مقتضاي فطرت انسان سازگاری دارد، همة اديان بر آن تأکيد فراوان داشتهاند. در قرآن و روايات، بهقدري بر اين مسئله تأکيد شده است که حقیقتاً انسان را مبهوت ميکند. در برخی آیات قرآن، این فریضه در کنار نماز و زکات آمده است. البته در برخی نيز، امربهمعروف و نهيازمنکر پیش از نماز و زکات آمده است؛ همچون این آیة شریف که میفرماید: وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضِ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاة؛(510) «و مردان و زنان مؤمن، ولىِّ يكديگرند. امربهمعروف و نهىازمنكر مىكنند و نماز ميخوانند و زكات ميدهند».
در برخی دیگر، بعد از این دو آموزة اساسی، از امربهمعروف و نهيازمنکر یاد شده است. در آيهاي که جهاد دفاعي را براي اولين بار تشريع کرد، در وصف جهادگران راه خدا آمده است: الَّذِينَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِي الأَرْضِ أَقَامُوا الصَّلاَةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ وَلِلَّهِ عَاقِبَةُ الأُمُور؛(511) «همان كسانى كه هرگاه در زمين به آنها قدرت بخشيديم، نماز ميخوانند و زكات مىدهند و امربهمعروف و نهىازمنكر مىكنند و پايان همة كارها از آن خداست».
در آیة دیگري، امت اسلامی را بهترین و نافعترین امتی معرفی ميکند که برای بشریت خلق شده است و علت آن را انجام فریضة امربهمعروف و نهيازمنکر بیان میفرماید: كُنتُمْ خَيرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَر
رساترین دادخواهی و روشنگری ج1
بخش سوم/ فصل دوم: فهرستي از اسرار معارف کلي قرآن