انسانها در اين دنیا بيجهت به دنبال خوشی میگردند. دنیا خانهای است که امیرالمؤمنین(عليه السلام) در توصیف آن میفرمایند: دارٌ بِالْبَلاءِ مَحْفُوفَة؛(500) «خانهاي است كه بلاها احاطهاش كردهاند».
اگر انسان از تجربة خود و دیگران استفاده کند، بهراحتی درک خواهد کرد که هيچ کمالی بدون تحمل سختي حاصل نمیشود. پس انسان بايد به خود تلقين کند که براي رسيدن به هر مقامي، حتي مقامات دنيوي، بايد زحمت کشيد. سعدی زیبا سروده است:
نابـرده رنـج گـنج ميسـر نميشــود مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد
اگر کساني هم از بیراهه رفتن و فریب مردم مالی به دست بياورند، برای آنها دوامي نخواهد داشت و بهزودي رسوا شده، مردم از آنها متنفر ميشوند؛ و سرانجام رحمت الهی را نيز از کف خواهند داد. اگر انسان اینگونه نگاه خود را به دنیا اصلاح کرده، مطابق توصیف قرآن (لَقَدْ خَلَقْنَا الإِنسَانَ فِي كَبَد) و بیان امیرالمؤمنین(عليه السلام) (دارٌ بِالْبَلاءِ مَحْفُوفَة)، به دنیا بنگرد، دیگر دائماً در گوش خود زمزمه نمیکند که من باید همیشه راحت باشم، بلکه همیشه منتظر رنجی جدید بوده، خود را برای تحملِ سختیها آماده میکند. در این صورت، روزبهروز، بر کمالات او افزوده خواهد شد؛ وگرنه انسانی که دائماً در اندیشة خوشگذرانی است و انتظار ناملایمات را ندارد، به جایی نخواهد رسید.
نازپـروردِ تنعّم نبـرد راه بـه دوسـت عاشقـي شـيوة رندان بلاکـش باشد(501)
اقتضای صبر، تسلیم نشدن در برابر سختیها و مقاومت برای رسیدن به هدف است و این همان معنای مثبت صبر است. صبر به معناي انفعال، وادادگی و فرار از سختیها نیست.