معارف بوک

فرصت تبيين همة احکام را به‌طور کامل پيدا نکردند. علاوه‌ بر اين، بيان بسياري از احکام بايد در اوضاع خاصي صورت گيرد که در غير آن بي‌فايده خواهد بود و کسي چيزي از آنها را درک نخواهد کرد. لذا خداي متعال همان‌گونه که در تقدير علمي خويش، وجود انبيا و سرانجام وجود خاتم‌الانبيا(صلى الله عليه وآله) را ترسيم فرموده بود، براي ادامة کار آن حضرت نيز دوازده پيشواي معصوم را پيش‌بيني کرده بود. بيشترين تلاش حضرت زهرا(عليها السلام) اين بود که در آن فرصت، اين مسئله را به مردمِ زمانة خويش بفهماند که هنوز کار پيامبر در تبيين احکام تمام نشده است و بايد شخص شايسته‌اي باشد که بتواند اين کار را به ‌نحو احسن به فرجام رساند، و شناسايي و تعيين چنين شخصي کاري نيست که از عهدة مردم برآيد. به تعبير ما، جانشين رسول‌الله(صلى الله عليه وآله) بايد معصوم و داراي علم الهي باشد، تا بتواند حکم هر موضوعي را از جانب خدا بيان کند. اگر کار امام فقط اين بود که احاديثي از پيغمبر(صلى الله عليه وآله) نقل کند، اين کار از ديگران نيز ساخته بود. اما امام، وظيفه‌اي بسيار بالاتر از اين بر عهده دارد. اميرالمؤمنين(عليه السلام)، به نقل شيعه و سني،(323) مي‌فرمود: أَيُّهَا النَّاسُ سَلُونِي قَبْلَ أَنْ تَفْقِدُونِي فَلَأَنَا بِطُرُقِ السَّمَاءِ أَعْلَمُ مِنِّي بِطُرُقِ الأَرْضِ‏؛(324) «اى مردم پيش از آنكه ديگر مرا نيابيد، از من بپرسيد؛ زيرا به‌راستی که من به راه‌هاى آسمان داناتر از راه‌هاى زمين هستم».
هيچ‌کس پيش از او چنين ادعايي نکرده بود و بعد از او نيز کسي چنين ادعايي نکرد، مگر اينکه فوراً رسوا شد. اميرالمؤمنين علي(عليه السلام) اين علم را از کجا به دست آورده بود؟ امام جواد(عليه السلام) در حدود ده‌سالگي سؤالاتي را به‌آساني پاسخ مي‌دهد که بزرگ‌ترين