صفحه ٢٥٤

عالم دانسته، مي‌فرمايند: إذِ الخَلائِقُ بِالْغَيبِ مَكْنُونَةٌ وَبِسَتْرِ الأهَاوِيلِ مَصْونَةٌ وَبِنهايةَ الْعَدَمِ مَقْرُونَة؛ «آن هنگام که مخلوقات در عالم غيب مستور و پنهان بودند و پرده‌هايي بسيار حيرت‌انگيز آنها را مي‌پوشاند و محافظت مي‌کرد و مقرون به نهايت عدم بودند».
حضرت زهرا(عليها السلام) مي‌فرمايند‌ پيامبر اسلام(صلى الله عليه وآله) قبل از اين‌ عالم، برگزيده شده است؛ اما اين «قبل بودن» به چه معناست؟ آيا مقصود اين است که مثلاً اگر عمر اين عالم يک‌ميليارد سال است، ايشان يک سال قبل از يک‌ميليارد سال پيش برگزيده شده است؟ در برخي از روايات، دربارة بعضي از موجودات آن عالم آمده که خداوند آنها را دوهزار سال قبل آفريده است. آيا اين نور هم اين‌گونه است؟ آيا مراد از سال در اينجا سالي است که 365 روز دارد، يا معيار ديگري در كار است؟ معمولاً آنچه ما از اين قبل و بعدها درمي‌يابيم، قبل و بعد زماني است؛ اما آيا قبل از اينکه همة اين خلايق آفريده شوند، زماني وجود داشته است؟
فرض اين است که اين مخلوق، نخستين مخلوق است و اگر پيش از آن زماني وجود داشته است، زمان نخستين مخلوق خواهد بود! ازاين‌رو بعيد است که اين قبل، قبل زماني باشد؛ به‌ويژه آنكه ارتباط آن نور، تنها با موجوداتي نيست که هنوز هيچ‌چيز نيستند، بلکه آن نور بر همة موجودات تا روز قيامت مي‌تابد. وقتي همة آنها از آن نور آفريده شده‌اند، از آن جدا نيستند و آن نور در همة آنها حضور دارد و اگر زمين با آن نور روشن مي‌شود، بهشت به‌طريق‌اولي با آن نور روشني مي‌يابد.
احاطه به همة حوادثي که اکنون در عالم وجود در حال روي دادن هستند، قدرت علمي بسيار گسترده‌اي مي‌طلبد، تا چه رسد به احاطة علمي بر همة حوادث گذشته،