ارزش مى دانند. در اين جا كه سخن از خوش برخوردىِ مسلمان ها است، منظور اين نيست كه مسلمان ها اين گونه ارزش ها را كنار بگذارند تا ديگران بر آنان خرده گيرى نكنند. ارزش هاى اصيل اسلام بايد رعايت بشود. متأسفانه در گذشته، رفتار بعضى از سلاطين مسلمان با كفار، به بهانه اين كه آن ها كافر بوده اند، رفتارى خشن و غير دوستانه و نادرست بوده و باعث بدنامىِ جوامع اسلامى شده است كه اين گونه رفتارها علاوه بر آن كه، خود به خود، مرجوح و ضد ارزشند، از اين جهت نيز كه اسلام را تهديد و موقعيت مسلمانان را در دل غير مسلمانان سست مى كنند به عنوان ثانوى، زشتىِ بيش ترى پيدا مى كنند و مسلمانان نبايد به چنين كارهايى دست بزنند.
رابطه مسلمانان با محاربان
رابطه جامعه اسلامى با كفار حربى، زمينه طرح بحث هاى بسيارى را فراهم مى كند كه در اين جا به بعضى از آن ها اشاره مى كنيم.
حق دفاع از خويش
اگر كسانى اقدام به جنگ با جامعه اسلامى و تجاوز به حقوق مسلمانان كنند، از نظر درك عمومى و ارزش هايى كه همه انسان ها پذيرفته اند، حق دفاع براى مسلمان ها محفوظ و دفاع از خويش، كارى درست و توجيه پذير خواهد بود؛ ولى مسئله اين است كه ما در اسلام، جهاد ابتدايى هم داريم؛ اما اين بر اساس نظام ارزشى اى كه امروز در جهان پذيرفته شده، قابل توجيه نيست. از اين جهت، بسيارى از انديشمندان مسلمان، در اين عصر تلاش كرده اند كه همه جنگ هاى اسلام را به شكلى، جنگ هاى دفاعى قلمداد كنند و سعى كرده اند وانمود كنند كه همه جنگ هاى صدر اسلام، جنگ دفاعى بوده است تا در چارچوب اصول و معيارها و ارزش هاى مقبول فعلى، توجيه پذير باشند؛ ولى حقيقت اين است كه اين اختلاف برمى گردد به اختلاف در فلسفه ارزش ها از ديدگاه اسلام و مكاتب ديگر. البته جاى اين بحث، به تفصيل، در مباحث حقوقى و سياسى است؛ ولى اجمالاً و در حدى كه در اين بحث تناسب داشته باشد، مطالبى را در اين زمينه بيان مى كنيم.