معارف بوک

مقدمه
بخش ديگرى از مسائل اخلاقى، برمحور عكس العمل انسان، در برابر رفتارهاى غير اخلاقىِ ديگران است. رفتارهاى غير اخلاقى و كارهاى ضد ارزشى، كه از افراد سر مى زند، با توجه به گستردگىِ مفهوم اخلاق و قلمرو رفتارهاى اخلاقى، به انواع مختلفى قابل تقسيمند:
   از يك نظر، مى توانيم رفتارهاى غير اخلاقى را در سه بخش تقسيم كنيم كه با سه بخش اخلاق الهى، اخلاق فردى و اخلاق اجتماعى مناسب خواهند بود.
   در بخش نخست، منظور از رفتار غير اخلاقى، كارى است كه خلاف وظيفه شخص در برابر خداى متعال باشد؛ مثل آن كه نماز نمى خواند، يا روزه نمى گيرد، يا حج واجبش را به جا نمى آورد و يا در ديگر وظايفى كه در رابطه با خدا دارد كوتاهى مى كند.
   در بخش دوم، منظور از رفتارهاى غير اخلاقى، رفتارهايى است كه به خود شخص مربوط مى شوند و زيانى براى خود وى در بر دارند، گو اين كه همين ها نيز در نهايت، با خدا ارتباط پيدا مى كنند كه در اين صورت، از نظر بخش اول نيز غير اخلاقى خواهند بود؛ ولى در اين بخش، حيثيت غير اخلاقى بودن و زيان شخصى مورد نظر است؛ مثل زيان كم خوردن، يا پرخورى و انزواطلبى.
   در بخش سوم، منظور از رفتار غير اخلاقى، كارى است كه براى ديگران، زيان بخش باشد و سبب ضايع شدن حقى از حقوق ديگران شود؛ مثل توهين يا تجاوز به مال، جان و ناموس ديگران.
   بخش سوم، خود به دو دسته كوچك تر تقسيم مى شود:
   دسته اول، كارهايى هستند كه تجاوز به حق يك فرد يا يك گروه از اعضاى جامعه باشند؛ مانند غصب مال ديگران.
   دسته دوم، كارهايى هستند كه تجاوز به حق جامعه، به طور كلى و به عنوان يك واحد