نيازهاى اخير را نيز مى توان به دو دسته تقسيم كرد:
نخست، نيازهاى مادى و نيازهاى مختلف انسان به نعمت ها و مواهب طبيعت. اين نوع نيازها را طبيعت با اهداى نعمت ها و مواهب مختلف طبيعى به انسان، برطرف مى سازد؛ اما افراد، در ظرف جامعه، براى بهره مند شدن و استفاده بهتر از آن ها لازم است با يكديگر همكارى كنند.
دوم، نيازهاى معنوى است كه افراد از علم و كمالات معنوىِ يكديگر استفاده مى كنند. اين نوع نيازها نيز در جامعه و با كمك ديگران تأمين خواهد شد.
بهترين محيط تأمين نيازهاى انسان
با توجه به انواع نيازهاى افراد به يكديگر كه در بالا ذكر شد، مى توان گفت كه اصيل ترين نيازها در محيط خانواده تأمين مى شود. در محيط خانواده، فرزند نياز تكوينى و مستقيم خود به پدر و مادر را تأمين مى كند و زن و شوهر نياز جنسى و عاطفىِ خود را به وسيله يكديگر برطرف مى كنند.
بنابراين، اعضاى خانواده، علاوه بر همكارى و مشاركت در تأمين نيازهاى خارجى
و تعاون براى بهره مند شدن از نعمت ها و اشياى خارجى، به هم، نياز مستقيم دارند؛
مثل نياز جنسىِ همسران به يكديگر و نيازهاى عاطفىِ گوناگون همه اعضا به هم.
از اين رو، ما نيز نخستين بخش از مبحث اخلاق اجتماعى را به موضوع خانواده اختصاص مى دهيم.
در محيط خانواده، روابط گوناگونى وجود دارد: روابط ميان زن و شوهر، روابط پدر و مادر با فرزندان و فرزندان با پدر و مادر، و روابط بين فرزندان.
درباره اين روابط، در روايات، مسائل بسيار مفصل و مهمى مطرح شده است؛ اما از آن جا كه بحث ما يك بحث قرآنى است و بنا نداريم كه به تفصيل روايات بپردازيم، همه اين روابط را يك جا در بحث خانواده مطرح مى كنيم و آيات مربوط به هر يك را فهرستوار مى آوريم.
هدف اصلىِ ما در اين بحث ها روشن شدن خطوط اصلى مربوط به روابط افراد و جامعه است تا بعد از اين، از ديد عقلانى و روايى نيز مورد تحقيق بيش ترى قرار گيرد.