صفحه ٢٦٧

ديدگاه قرآن درباره نجو
قرآن كريم درباره نجوا و سخن درِ گوشى، توصيه هايى دارد كه آن ها را در آيات متعدد مطرح كرده است. در بعضى آيات، به طور كلى سفارش دارد كه در سخنان درگوشى و نجواهايتان تقوا را رعايت كنيد و توجه داشته باشيد كه خداوند سخنان محرمانه شما را مى شنود. بنابراين، چيزى نگوييد كه خلاف مصلحت اسلام و خلاف تقوا باشد.
   در بعضى آيات، نجواهاى خلاف مصلحت را منع كرده، مردم را از ارتكاب آن بر حذر مى دارد. و سرانجام، در بعضى ديگر از آيات، نجوا را در حالت ضرورت و با انگيزه هاى صحيح مجاز دانسته است و برخى از موارد استثنايى را نام مى برد.
   در اين جا آيات نجوا را گروه بندى كرده و سپس مطالب لازم را يادآورى مى كنيم:
   الف) بعضى آيات حاكى از آنند كه خداوند از راز نجوا كنندگان آگاه است و به حساب آنان مى رسد. اين آيات، بيش تر جنبه تهديد دارند؛ مانند:
(اَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ ما فِى السَّمَواتِ وَ ما فِى الاَْرْضِ مَا يَكُونُ مِنْ نَجْوَى ثَلاَثَة اِلاَّ هُوَ رَابِعُهُمْ وَلاَ خَمْسَة إِلاَّ هُوَ سَادِسُهُمْ وَلاَ اَدْنى مِنْ ذلِكَ وَلاَ أَكْثَرَ إِلاَّ هُوَ مَعَهُمْ أَيْنَ ما كانُوا ثُمَّ يُنَبِّئُهُمْ بِمَا عَمِلُوا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَىْء عَلِيمٌ)(1).
آيا نمى بينى كه خدا از آن چه در آسمان و زمين است، آگاهى دارد؟ هيچ رازى را سه كس با هم زيرگوشى نگويند مگر آن كه خدا چهارم آن ها باشد و پنج كس نگويند جز آن كه خدا ششمين آن ها باشد و نه كم تر و نه بيش تر از اين نگويند مگر آن كه خدا هر كجا كه باشند، با آنان است و سپس در قيامت، آن ها را به اعمال و كردار خود خبر خواهد داد كه او به همه چيز دانا است.
و مانند:
(نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَسْتَمِعُونَ بِهِ إِذْ يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ وَ اِذْ هُمْ نَجْوَى اِذْيَقُولُ اْلظَّالِمُونَ إِنْ تَتَّبِعُونَ إِلاَّ رَجُلاً مَسْحُوراً)(2).
ما از خود آنان به سخنان رمزى و زير گوشى، كه به هنگام شنيدن گفتار تو مى گويند و مى شنوند، آگاه تريم آن گاه كه ستمكاران مى گويند: جز از مردى سحرزده پيروى نمى كنيد.