صفحه ٢٦٨

و مانند:
(اَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ سِرَّهُمْ وَنَجْواهُمْ وَأَنَّ اللَّهَ عَلاّمُ اْلغُيُوبِ)(1).
آيا نمى دانند كه خدا از راز و رمز و نجواى آنان آگاه و داناى به غيب ها است؟
و آيه:
(أَمْ يَحْسَبُونَ اَنَّا لا نَسْمَعُ سِرَّهُمْ وَ نَجْواهُمْ بَلى وَ رُسُلُنا لَدَيْهِمْ يَكْتُبُونَ)(2).
آيا گمان دارند كه ما راز و رمز و نجوايشان را نمى شنويم؟ آرى مى شنويم و فرستادگان ما نزدشان هستند و آن ها را مى نويسند.
ب) برخى آيات ظهور در مذمت يا نهى از هر نجوايى به طور مطلق دارند؛ مانند:
(أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نُهُواْ عَنِ النَّجْوَى ثُمَّ يَعُودُونَ لِمَا نُهُوا عَنْهُ)(3).
آيا آنان را نديدى كه از نجوا و راز گفتن منع شدند سپس باز گشتند به آن چه كه از آن منع شده بودند؟
و مانند:
(إِنَّمَا النَّجْوَى مِنْ الشَّيْطَانِ لِيَحْزُنَ الَّذِينَ آمَنوُا)(4).
سخن زير گوشى و نجوا يك كار شيطانى است براى آن كه مؤمنان را غمگين و نگران سازد.
و مانند:
(لاَ خَيْرَ فى كَثِير مِنْ نَجْوا هُمْ إِلاَّ مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَة أَوْ مَعْرُوف أَوْ اِصْلاَح بَيْنَ اْلنَّاسِ)(5).
هيچ خير و صلاح در نجواهايشان نيست مگر آن كس كه در نجواهاى خود به دادن صدقه يا انجام كار خوب و يا اصلاح ميان مردم فرمان دهد.
   اين آيه، به ظاهر هر گونه نجوا و سخن زير گوشى را مذمت كرده و تنها برخى از موارد نجوا را از اين حكم استثنا كرده است.
   ج) بعضى از آيات، نجوا را بر دو بخش كلى تقسيم كرده اند: يكى از دو بخش را نهى و به ديگرى فرمان مى دهند؛ مانند: