4. اطعام فقرا
تعبير اطعام مسكين، يكى از موارد صدقه، زكات و انفاق و اخص از آن ها است. اين تعبير، در چند آيه آمده است و به ويژه، با بيان هاى تهديدآميز از كسانى ياد شده است كه به سرنوشت فقرا و نيازمندان، كه حتى به شام شب و قوت لايموت خود محتاجند، بى توجه و از آن ها غافلند. در يك آيه آمده است:
(يَتَسائَلُونَ * عَنِ الُْمجْرِمينَ * ماسَلَكَكُمْ فى سَقَرَ * قالُوا لَمْ نَكُ مِنَ المُصَلّينَ * وَلَمْ نَكُ نُطْعِمُ الْمِسْكينَ)(1).
از بزهكاران پرسيده مى شود كه چه چيز شما را به جهنم درانداخت و آن ها در پاسخ مى گويند: ما نمازخوان نبوديم و نيازمندان را اطعام نكرديم.
در آيه ديگر مى فرمايد:
(وَاَمّا اِذا ما ابْتَلاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَهُ فَيَقُولُ رَبّى اَهانَنِ * كَلاّ بَلْ لاتُكْرِمُونَ اليَتيمَ * وَلاتَحاضُّونَ عَلى طَعامِ الْمِسْكينِ)(2).
چون براى آزمودن انسان روزى بر وى تنگ كند، گويد: پروردگارم مرا خوار كرد، نه هرگز چنين نيست، بلكه (علت خوارى و تنگ دستىِ شما اين است كه) يتيمان را نوازش نكرديد و بر اطعام نيازمندان، يكديگر را ترغيب نكرديد.
از بعضى آيات استفاده مى شود كه ريشه بى توجهى به فقرا، بى اعتقادى و تكذيب روز قيامت است:
(اَرَاَيْتَ الَّذى يُكَذِّبُ بِالدِّينِ * فَذلِكَ الَّذِى يَدُعُّ اليَتيمَ * وَلايَحُضُّ عَلى طَعامِ الْمِسْكينِ)(3).
آيا مى بينى آن كس را كه دين را تكذيب مى كند، پس او همان است كه يتيم را به حال خود گذارد و بر غذا دادن به مسكين ترغيب نكند.
آرى اطعام يك انسان گرسنه، در روز بيچارگى و گرسنگى، از ديد قرآن ارزش والايى دارد و بى توجهى به چنين انسانى در اين وضعيت، خشم خدا را به شدت برمى انگيزد.
5. زكات با تعبيرهايى ديگر
خداوند در آيات ديگرى در ستايش متقين به عنوان يكى از صفات بارز و برجسته، بر